Kredi notu raporunda nelere dikkat edilmeli?

Kredi notu hesaplamasında, borç durumu ve kredi kullanım sıklığı gibi birçok etmen dikkate alınır. Bu etmenlerin bilinmesi, kredi notunun nasıl oluştuğu ve nasıl yükseltileceği ile ilgili ipuçları verir. Raporda hatalı veya yanlış bilgilerin yer alması ise hesaplamanın yanlış yapılmasına neden olabilir ve bu hataların düzeltilmesi, daha sağlıklı bir kredi notunun oluşmasına katkı sağlar. Bu yazıda, kredi notunun hesaplanmasında etkili olan bileşenler ve raporlardaki olası hatalar ile ilgili detayları bulabilirsin.

Kredi notu hesaplamasında kullanılan ana bileşenler

Kredi notunun hesaplanmasında birçok bileşen bulunur ve bu etkenler hesaplama aşamasında yüzdesel olarak farklı oranlarda dağılır. İşte kredi notunun hesaplanmasında etkili bileşenler ve yüzdesel ağırlıkları:

Kredili ürün ödeme alışkanlıkları: Kredili ürün ödemelerinin ödeme takvimine uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi, kredi notunun yükselmesini sağlayan etmenler arasında bulunur. Ödeme takviminden sonra yapılan ödemeler kredi notunun olumsuz etkiler. Kredili ürün ödemelerinin zamanında yapılması kredi notunun %45'ini oluşturur.

Mevcut hesaplar ve borç durumu: Kapanan kredilerin ödeme geçmişi ve teminatlı veya teminatsız mevcut borç bakiyeleri, kredi notu hesaplamasında dikkate alınır. Aynı zamanda limitler de bu hesaplamaya dahil edilir. Mevcut hesaplar ve borç durumu kredi notu hesaplamasının %32'lik kısmını oluşturur.

Yeni kredili ürünler: Ödeme performansı belli olmayan ama yeni alınan krediler, kredi notunu etkiler ve bu durum kişinin risklilik durumunu artırabilir. Yeni kredili ürünler, kredi notunun %5'ini oluşturur.

Kredi kullanım sıklığı: Finansal ürünleri ödeme takvimine uygun bir şekilde kullanan bireylerin, kredi notu hiç kredi kullanmayanlara göre daha yüksek olabilir. Kredi kullanım sıklığı, kredi notunun %18'ini kapsar.

Kredi notları finansal planlamada ne işe yarar?

Yukarıdaki bileşenler ve yüzdesel ağırlıklarına göre yapılan hesaplama sonrasında kredi notu ortaya çıkar. Bu not, 0-1900 arasında değişir ve not aralığına göre değerlendirme yapılır. 1900'a doğru yaklaştıkça bireylerin risk seviyelerinde azalma olur ve bu durum, finansal ürün başvurularının olumlu değerlendirilmesine katkıda bulunur. Kredi notunu doğru yorumlanabilmesi için aralıkların ve risk seviyelerinin bilinmesi gerekir. İşte kredi notları aralığına göre risk seviyeleri:

0-699: En Riskli

700-1099: Orta Riskli

1100-1499: Az Riskli

1500-1699: İyi

1700-1900: Çok İyi

0- 699 arasında yani en riskli seviyede yer alınırsa finansal başvurularının reddedileceği öngörülür.

700- 1099 orta riskli alanda olunması finansal başvurularının reddedilme olasılığı yüksekliğine işaret eder.

1.100-1.499 arası az riskli grupta yer alınıyorsa başvuruların, finansal ürünün tutarı ve gelir durumuna göre bir kıyaslama gerçekleştirilir ve gelire uygun limit dahilindeki başvuruların kabul edilme olanağı bulunur.

1500- 1699 arası yani iyi olarak tanımlanan bu grupta yer alınması halinde finansal başvuruların kabul edilme olasılığı yüksek seviyede bulunur.

Kredi notunun çok iyi seviyesi olan 1700- 1900 aralığında yer alınması durumunda kredi başvurularının onaylanması beklenir. Ancak bankalar, finansal ürün başvurularında kredi notu dışında farklı etmenleri de incelediği için bu etmenlerde de büyük sorunlar olmaması gerekir.

Kredi notu, finansal ürünlerin onay sürecinde etkili olduğu gibi kredi faiz oranlarının belirlenme aşamasında da etkisini gösterir. Bu notu yüksek olanların başvurularının onaylanma ihtimali artarken, kredilerinin faiz oranlarında da daha avantajlı olabilirler. Kredi notunun düşmesiyle faiz oranlarında da bir artış yaşanabilir. Kredi faiz oranlarının yükselmesi ise kredi maliyetlerini artırır ve geri ödeme aşamasında toplam ödenecek tutarda da artış yaşanır.

Rapordaki olası hatalar ve yanlışlar

Kredi notu raporlarında bazen hatalar ve yanlışlar ile karşılaşılabilir. İşte dikkat edilmesi gereken hatalar:

Kredi ve ödeme geçmişi hakkında yanlış bilgiler: Kullanılan finansal ürünler ve ödeme geçmişi ile ilgili ayrıntıların yanlış geçirilmesi kredi notunda düşüklüğe neden olabilir.

Eksik bilgiler: Hatalı bilgiler raporda yer alabileceği gibi eksik bilgiler de olabilir. Örneğin, ödemesi tamamlanan kredinin hala açık ve borçlu bir şekilde yer alması kredi notunu olumsuz etkileyebilir.

Hatalı krediler: Adına olmayan finansal ürünlerin raporda bulunması kredi notunun yanlış hesaplamasına neden olabilir.

Tüm hata ve yanlışlar kredi notunun düşmesine neden olabilir. Hata ve yanlışların düzeltilmesi için Kredi Kayıt Bürosu ile iletişime geçilmesi gerekir.