Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), üretim süreçlerinde yaşanan maliyet değişikliklerini ölçer ve enflasyon için bir veri sağlar. TÜFE de enflasyon için önemli bir veri olarak bulunur. TÜFE ve ÜFE kavramları arasında farklılıklar bulunur. Bu yazıda, ÜFE'nin tanımı, kullanım amaçları, Yİ-ÜFE ile aynı olup olmadığı, TÜFE ve ÜFE arasındaki farkları bulabilirsin.
Önemli ekonomik göstergeler arasında bulunan ÜFE'nin açılımı, Üretici Fiyat Endeksi olarak yer alır. ÜFE, ülke ekonomisi içinde üretimi gerçekleştirilen ürün ve hizmetlerin üretici açısından fiyat değişimini ölçer. Bu değişim hakkındaki veriler, ülke ekonomisi hakkında bilgiler sunar.
Geçtiğimiz dönemlerde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Toptan Eşya Fiyat endeksleri kavramları bulunuyordu. TÜİK'in yaptığı açıklamaya göre bu iki kavramın yerine Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) kullanılacak. Yİ-ÜFE, sanayi sektörü için bulunana üreticilerin yurt içine sattıkları ürünlerdeki fiyat değişimini kapsar.
ÜFE, üretici fiyatlarındaki değişimi gösterdiği için ekonomi hakkında birçok bilgi sağlar. TÜİK tarafından açıklanan ÜFE'nin çeşitli kullanım amaçları bulunuyor. İşte ÜFE'nin kullanım amaçları:
Enflasyon analizi: Enflasyon, genel mal ve hizmet fiyatlarının sürekli artması olarak tanımlanır. Bu noktada ÜFE, fiyat değişimini gösterdiği için enflasyonun ölçülmesinde ve analiz edilmesinde kullanılır. Üretici fiyatında yaşanacak bu değişimler, tüketici fiyatlarını da etkiler. Bu durum, ÜFE’de yaşanacak değişimlerin ileriki dönemlerde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), hakkında da bilgi vereceğini gösterir.
Fiyat belirlenmesi: Üretim maliyetinde yaşanacak bir değişim ürünün fiyatına yansıyacağı için fiyatlandırma politikalarında değişimler yapılabilir. Uzun dönemli anlaşmalarda ürünlerin fiyatının belirlenmesi için etkili olur.
Ekonomi politikaları: Ekonomi politikaları ile ilgili düzenlemeler yapılırken ÜFE önemli bir veri sunar. Yukarıda bahsettiğimiz üzere ÜFE, enflasyon üzerinde etkili olur. Bundan dolayı, ekonomi ile ilgili kararlar alınırken, ÜFE'nin incelenmesi gerekir.
ÜFE ve TÜFE, enflasyon için önemli veriler arasında bulunur. Ancak, TÜFE ve ÜFE arasında bazı farklılıklar bulunur. İşte ÜFE ve TÜFE arasındaki farklar:
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), her ay TÜİK tarafından açıklanır. Açıklanan rapor içinde Yİ-ÜFE'nin bir önceki aya göre, bir önceki yılın aralık ayına, bir önceki yılın aynı ayına ve 12 aylık ortalamalara göre değişim oranları verilir. Aşağıdaki tabloda TÜİK’in açıkladığı 2024 yılındaki Yİ-ÜFE aylık değişim oranlarını bulabilirsin:
Aylar | Yİ-ÜFE aylık değişim oranları |
Ekim | 1.29 |
Eylül | 1.37 |
Ağustos | 1.68 |
Temmuz | 1.94 |
Haziran | 1.38 |
Mayıs | 1.96 |
Nisan | 3.60 |
Mart | 3.29 |
Şubat | 3.74 |
Ocak | 4.14 |
Bu sayfadaki bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.