Şahıs şirketi nedir ve nasıl kurulur?

Tek kişilik bir şirket kurmayı düşünüyorsan, sıklıkla şahıs şirketinin ne olduğu merak ediyor olabilirsin. Genel olarak tek bir kişi tarafından kurulup işletilen bu şirket türü, daha kompakt olması ve görece az bürokratik süreç içermesi ile de bilinir. Türkiye'de en yaygın ticari işletme türlerinden biri olan şahıs şirketi, bilhassa genç girişimciler tarafından benimseniyor. Bu yazımızda şahıs şirketi nedir, bir şahıs şirketi açmak için gerekenler neler A’dan Z’ye öğrenebilirsin!

Şahıs şirketi nedir?

Sadece tek bir gerçek kişiye ait olan ve yalnızca o kişinin faaliyetlerinin gerçekleştiği şirketlere şahıs şirketi denir. Bir diğer deyişle şahıs şirketi, tüm yükümlülüklerden tek bir kişinin (şirket sahibinin) sorumlu olduğu işletmeler. Bununla beraber, bir ortaklık ile de şahıs şirketi açmak mümkün. Bu şirket türünde genel olarak işletme ile sahibi arasında bir ayrım söz konusu değil. Şirket sahibi tüm karları alır. Ancak tüm borç ve zararlardan sorumlu olan da yine şirket sahibi olur. Şahıs şirketleri, kurulması nispeten daha kolay olduğu için de tercih edilir. Özellikle pek çok küçük işletme ve genç girişimci, şahıs şirketi olarak başlar ve şirket büyüdükçe limitet şirkete veya anonim şirkete dönüşebilir.

Şahıs şirketinin özellikleri

• Tek sahiplik: Şahıs şirketi, tek bir kişi tarafından kurulup işletilir. Dolayısıyla şirketin kurucusu, aynı zamanda işletmenin sahibi ve yöneticisi olur. Ancak şahıs şirketleri, ortaklıklar ile de kurulabilir. Böyle bir durumda sahiplik ve sorumluluk ortaklara göre şekillenir.
• Tam sorumluluk: Bir şahıs şirketinin sahibi, tüm ticari faaliyetlerinden kendi sorumlu olur. Bunun getirdiği kar veya zarar da yine onun sorumluluğu altında olur. Bu doğrultuda şirketin borçlarından ve yükümlülüklerinden şirket sahibi kişisel mal varlığı ile de etkilenebilir. Yani eğer şirket iflas ederse, işletme sahibinin kişisel varlıklarına da el konulabilir.
• Kolay kuruluş: Şahıs şirketinin öne çıkan özelliklerinden biri elbette nispeten daha kolay kurulabilmesi. Kuruluş maliyetleri görece daha düşük olan şahıs şirketleri, daha az bürokratik süreçler ile hızlıca kurulabilir.
• Esneklik: Kurucu ya da şirket sahibi, işletme üzerinde yüzde yüz kontrol sahibi olarak faaliyet gösterir. Bu da daha hızlı ve esnek kararlar almaya yardımcı olabilir.

Kimler şahıs şirketi kurabilir?

Şahıs şirketi kurmak için gerekli olan yaş sınırı on sekiz. Gerçek kişiler bu yaş sınırını karşılıyorlarsa, gerekli belgeler ve doğru başvuru süreci ile şahıs şirketleri açabilirler. Bir diğer şart ise devlet memuru olmamak. Devlet memurları, ticari faaliyette bulunmaları yasak olduğu için şahıs şirketi açamazlar. Dolayısıyla devlet memuru olmayan, on sekiz yaş sınırını karşılayan gerçek kişilerin şahıs şirketi açabileceğini söylemek mümkün.

Şahıs şirketi için gerekli belgeler neler?

Şahıs şirketi kurmak için gerekenler neler, diyorsan öncelikle karşımıza evrak meselesi çıkıyor. Şahıs şirketi kurma aşamasında istenen belgelerin değişkenlik gösterebileceğini bilmende yarar var. Bununla beraber güncel olarak şahıs şirket için belgeler şu şekilde:

• Başvuru formu
• T.C. kimlik kartı fotokopisi
• Başvuru sahibinin 2 adet vesikalık fotoğrafı
• Noterden alınacak 2 adet imza beyannamesi
• 2 adet ikametgâh belgesi
• Açılan ofisin kira sözleşmesi ya da varsa tapusu

Bunun dışında farklı belgeler de istenebilir. Örneğin, başvuruyu bir mali müşavir ya da muhasebeci yapacaksa vekaletname gerekir. Genel olarak günümüzde bu belgeler isteniyor.

Şahıs şirketi nasıl kurulur?

Bunun için öncelikle yukarıda saydığımız belgeleri tamamlaman gerekli. Daha sonra işletme adresinin bağlı olduğu vergi dairesi ya da internet üzerinden şirket kurmak için başvuru yapabiliyorsun. Vergi dairesine, tamamladığın belgeler ile gidip başvuru sürecine geçebilirsin. e-Devlet’ten şahıs şirketi kurulur mu onu merak ediyorsan evet, bu da mümkün. Eğer e-Devlet üzerinden başvuru yapmak istersen aşağıdaki adımları takip edebilirsin:

• Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı Dijital Vergi Dairesi’ne (https://dijital.gib.gov.tr/) e-Devlet şifren ile girebilirsin.
• Daha sonra sol tarafta yer alan menüden sırasıyla İşlem Başlat > Mükellefiyet İşlemleri > İşe Başlama Bildirimi bölümüne gelebilirsin.
• Burada iş yerine ait faaliyet adresini ve faaliyet kodunu girmen istenecek. İşin türüne göre ev, sanal ofis ya da dükkânı adres olarak göstermeyi seçebilirsin. İşin faaliyet kodunu ise internet üzerinden NACE kodu araması yaparak bulabilirsin.
• Daha sonraki adımda senden kaç kişi çalıştıracağına, ofisin kira ise bunun detaylarının ne olduğuna vs.’ye yönelik bilgiler isteniyor. Bu kısımları da girerek işlemine devam edebilirsin.
• Ardından kuracağın şahıs şirketinin vergilendirme usulünü seçmelisin. Yaptığın işe uygun bir şekilde basit usul ya da gerçek usul seçeneklerinden birini tercih edebilirsin.
• Son olarak işe başlama tarihini ve e-tebligat için bildirim kanallarını seçerek işlemlerini tamamlayabilirsin.

Başvuruyu eksiksiz ve doğru bir şekilde tamamladıysan, takip eden birkaç gün içerisinde faaliyet adresi için yoklama tarihini içeren bir bildirim alıyorsun. Vergi memurlarının yapacağı kontrollerden sonra ise Dijital Vergi Dairesi’ne tekrar girebilir ve şirketine ait vergi levhasını elde edebilirsin. 

Şahıs şirketleri Ticaret Odası’na kaydolur mu?

Şahıs şirketinin faaliyet alanına göre vs. Ticaret Odası’na veya ilgili meslek odasına kaydolman gerekebilir. Bununla beraber gerçek kişi firmaların (şahıs şirketlerinin) kuaför, berber faaliyeti yanı sıra manikür pedikür salonu, cilt bakımı, saç tasarımı, kıraathane işletmeciliği şeklindeki faaliyet konuları esnaf faaliyet olarak kabul ediliyor. Bu nedenle bunlar Ticaret Siciline tescil ya da Ticaret Odası’na kayıt yapamaz.

Şahıs şirketleri ne kadar vergi öder?

Yukarıda da değindiğimiz üzere bir ya da daha fazla sayıda kişi (ortaklık) şahıs şirketi kurabilir. Bu noktadan sonra ise tüm ortaklar gelir vergisi mükellefi olur. Şahıs şirketi vergi oranları ise elde edilen kazanca göre farklılık gösterir ve %15 ila %40 arasında değişir. Dolayısıyla, şirket, elde ettiği kazanca göre %15 – %40 oranları arasında vergi öder. Bunun yanı sıra şahıs şirketleri ister tek kişi ister çok kişili kurulmuş olsun, ödeyeceği vergi oranı yalnızca kazancına göre tespit edilir. Yani şahıs şirketi kaç ortak tarafından kurulmuş olursa olsun, vergi kazanç üzerinden alınır. Şahıs şirketi aylık ne kadar vergi öder sorusunu genel olarak bu şekilde yanıtlamak mümkün.

Şahıs şirketi vergi dilimleri ne kadar? (2024)

Gelir Vergisi Kanunu’na göre 2024 yılında şahıs şirketlerinin vergi dilimi şu şekilde:

• 110.000 TL'ye kadar %15,
• 230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL, fazlası %20,
• 580.000 TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL, fazlası %27,
• 3.000.000 TL’nin 580.000 TL’si için 135.000 TL, fazlası %35,
• 3.000.000 TL’den fazlasının 3.000.000 TL’si için 982.000 TL, fazlası %40.