En yüksek kredi limiti nedir ve nasıl belirlenir?

Kredi üst limiti, bireyin bankadan alabileceği en yüksek kredi tutarını ifade eder. Taşıt, konut ve ihtiyaç kredilerinin üst limitleri için yasal düzenlemeler bulunur. Bu düzenlemeler çerçevesinde kredi başvurusu yapacak kişilerin gelir durumu, kredi notu ve mevcut kredi borçları ise kredi limitinin belirlenmesinde etkili olur. Bu yazıda, kredi üst limitinin nasıl belirlendiğini ve bankaların değerlendirme kriterlerini bulabilirsin.

Kredi notu ve aylık gelire göre kredi limiti 

Kredi limitinin belirlenmesinde bireylerin kredi notu ve gelir durumu etkili olan unsurlar arasında bulunur. Kredi notu, bireylerin geçmiş kredi ve kredi kartı borcu ödeme alışkanlıklarını gösterir. Bundan dolayı bankalar, kredi başvurularında bireylerin risk seviyesini değerlendirmek için kredi notunu inceler. Bu not, 1-1900 arasında değişir ve puan yükseldikçe risk seviyesi azalır. 

Kişilerin gelir durumu kredi limitinde etkili olur. Kredi taksit ödemesinin tutarı, hane gelirinin %50'sinden fazla olamaz.  Bu noktada, bireylerin gelir belgeleri incelenir ve geliri ile yasal düzenlemelere uygun sınırlar çerçevesinde kredi üst limiti oluşturulur.

Mevcut kredi borçları kredi üst limitini etkiler mi?

Kredi notu ve gelir durumunun yanı sıra, mevcut borçlar da kredi limitinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Örneğin, aylık 60.000 TL belgelenebilir gelirin olduğunu ve şu an aylık 10.000 TL kredi ödediğini varsayalım. Bankalar genellikle gelirinin %50’si oranında kredi taksiti ödeyebileceğini kabul eder. Bu durumda, mevcut 10.000 TL’lik taksitinin gelirin %50’sine denk gelen toplam 30.000 TL’lik taksit kapasitesinden düşülmesi gerekir. Dolayısıyla, yeni kredi için ödeyebileceğin azami aylık taksit tutarı 20.000 TL olarak belirlenebilir.

En yüksek kredi limiti için yasal düzenlemeler neler?

Kredi türlerine göre kredi limitleri için farklı düzenlemeler bulunur.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)'nun tüketici kredileri genel vade sınırı ve limitleri şu şekilde:

• 125.000 TL ve altında olan krediler için 36 ay,
• 125.000 TL üzerinde olan ve 250.000 TL üzerinde olmayan krediler için 24 ay,
• 250.000 TL üzerinde olan krediler için 12 ay vade sınırı bulunur.

Taşıt kredisinde kredi üst limiti, sıfır araç alımlarında aracın nihai fatura değeri ve ikinci el araç alımlarında ise aracın kasko değeri üzerinden azami kredi tutarları bulunur. İşte taşıt kredisi üst limitleri:

• 400.000 TL ve altındaki araçlar için azami %70,
• 400.000,01-800.000 TL arasındaki araçlar için azami %50,
• 800.000,01-1.200.000 TL arasındaki araçlar için azami %30,
• 1.200.000,01-2.000.000 TL arasındaki araçlar için azami %20 taşıt kredisi alınabilir.

BDDK’nın 24.02.2023 tarihli kararına göre 1. el konutlar için azami kredi oranları:

• 5 milyon TL ve altındaki konutlar için A enerji sınıfında da %90, B’de %85, diğer sınıflarda %80 oranında kredi kullanılabilir.
• 5-10 milyon TL arasındaki konutlar için A’da %80, B’de %75, diğer sınıflarda %70 oranında kredi kullanılabilir.
• 10-20 milyon TL arasındaki konutlar için A’da %70, B’de %65, diğer sınıflarda %60 oranında kredi kullanılabilir.
• 20 milyon TL üzerindeki konutlar için A’da %60, B’de %55, diğer sınıflarda %50 oranında kredi kullanılabilir.

2.el konutlar için azami kredi oranları:

• 1 milyon TL ve altındaki konutlar için A enerji sınıfında %90, B enerji sınıfında %90, diğer enerji sınıflarında %90 oranında kredi kullanılabilir.
• 1-2 milyon TL arasındaki konutlar için A enerji sınıfında %70, B enerji sınıfında %65, diğer enerji sınıflarında %60 oranında kredi kullanılabilir.
• 2-5 milyon TL arasındaki konutlar için A enerji sınıfında %60, B enerji sınıfında %55, diğer enerji sınıflarında %50 oranında kredi kullanılabilir.
• 5-10 milyon TL arasındaki konutlar için A enerji sınıfında azami 3 milyon TL, B enerji sınıfında azami 2,75 milyon TL, diğer enerji sınıflarında azami 2,5 milyon TL kredi kullanılabilir.
• 10 milyon TL üzerindeki konutlar için A, B ve diğer enerji sınıflarında kredi kullanılamaz.

İpucu: Konut kredisinin detayları için "Konut kredisi nedir ve nasıl alınır?" başlıklı yazımıza göz at.
 

Kefil ve ipotek etkisi

Bankalar, bireylerin risk durumuna göre kefil talebinde bulunabilir. Kredi notunun ya da gelirin düşük olması halinde kefil istenebilir. Ancak, kefil olabilmek için bazı şartların sağlanması gerekir. Kefil olacak kişinin kredi notunun yeterli düzeyde olması ve gelir durumunun krediye uyumlu olması gerekir.

Taşınır ve taşınmaz mallar, kredi başvurusu aşamasında ipotek olarak gösterilebilir. İpotek, banka için ek bir güvence sağlar ve kredi borçlarının ödenmediği durumda banka, ipotek gösterilen malı haczetme hakkına sahip olur. Ancak ipotek gösterilen malın değeri, kişinin beyanı üzerine belirlenmez. Banka, ipotek gösterilen malın değerini belirlemek için bir eksper atar ve eksperin değerlendirmesine göre ipotek gösterilen malın istenilen kredi tutarına uygunluğu incelenir. İpotek gösterilmesi halinde bir gelirin olması beklenir. Gelirin yeterli düzeyde olmaması halinde ipotek göstermek banka için bir teminat sağlar ve kredi başvurusunun olumlu sonuçlanmasına katkı sunabilir. 

Bu sayfadaki bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.