Faiz, finansal alanda kullanılan önemli kavramlardan biri ve basit, bileşik ya da sabit olmak üzere çeşitli türleri bulunur. Faiz türleri arasında bulunan bileşik faiz ise bir yatırımdan elde edilen faiz gelirinin zaman içinde anaparaya eklenerek faiz hesaplamasına dahil olması olarak ifade edilir. Bu yazıda bileşik faizin tanımı, hesaplaması ve basit faiz ile farkını bulabilirsin.
Bileşik faiz, herhangi bir yatırım ya da borç için her dönemde elde edilen faizin anaparaya eklenmesi ve sonraki dönemlerde bu toplam tutar üzerinden yeniden faiz hesaplanması ilkesine dayanır. Bu yöntemde, faiz yalnızca anapara üzerinden değil, önceki dönemlerin faizleri üzerinden de işlemeye devam eder.
Bileşik faiz, yatırımcılar için birikimlerin büyümesini sağlarken, borçlananlar açısından geri ödenecek toplam tutarı artırır. Bu nedenle, bileşik faizin sunduğu fırsatları ve taşıdığı riskleri doğru değerlendirmek, hem yatırım hem de borçlanma kararları açısından büyük önem taşır.
Bileşik faiz formülü: A = P(1 + r/n)nt
A: Vade sonunda elde edilecek toplam tutar (anapara + faiz).
P: Başlangıçtaki anapara.
r: Faiz oranı (ondalık olarak, yani %5 için 0,05).
n: Faizin yılda kaç kez bileşiklendiği (örneğin, aylık için 12, yıllık için 1).
t: Yıl cinsinden toplam vade süresi.
Örnek:
P = 1.000 TL
r = %10 (yani 0.10)
n = 4 (üç ayda bir bileşikleniyor)
t = 2 yıl
A = 1000 × (1 + 0.10 / 4)^(4 × 2)
A = 1000 × (1.025)^8 ≈ 1000 × 1.2184 = 1218,40 TL
İpucu: Mevduat faizi hesaplaması ile ilgili detayları öğrenmek için “Mevduat faizi hesaplaması nasıl yapılır?” başlıklı yazımıza göz at.
Basit faiz, anapara üzerinden faiz hesaplanması esasına dayanır. Bileşik faiz ise her dönemde hesaplanan faizin anaparaya eklenmesi ve sonraki dönemde bu yeni tutar üzerinden tekrar faiz hesaplanması esasına dayanır. Bu sistem, faiz üzerinden faiz getirisi doğurur.
Basit faiz zaman geçtikçe doğrusal bir artış sağlar. Her yıl getiri sabit olur çünkü sadece ana paraya faiz işler. Bileşik faiz zamanla katlanarak artış gösterir. Çünkü her dönemde faizin de faizi hesaplanır ve toplam tutar sürekli büyür.
Bu sayfadaki bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.