Trader nedir, nasıl olunur?

Finans piyasalarında varlıkların alım satımı ile ilgilenen trader, sık sık farklı meslekler ve kavramlar ile de karıştırılır. Finans piyasalarındaki hareketliliğe bağlı olarak al sat emirleri veren trader’lar, borsa dünyasında devamlı karşımıza çıkar. İnternetin gelişimi ile beraber de popülerliğini artıran bu meslek dalını doğru öğrenmek için pek çok ayrıntıyı bilmek gerekir. Sen de trader nedir, trader ne iş yapar gibi soruların yanıtlarını merak ediyorsan içeriğimizi okuyabilirsin.

Trader ne demek?

Trader, kendisi veya başka bir kişi ya da kurum adına herhangi bir finansal piyasada varlıkların alım satımıyla ilgilenen kişi. Bir trader; hisse senetleri, tahviller de dahil olmak üzere çeşitli finansal araçları alıp satar.

Bu tür finansal araçları alarak, al sat emri vererek faaliyet gösteren trader’ların kendilerini devamlı geliştirmesi gerekir. Bunun yanı sıra finans piyasaları ve borsa dünyasındaki yenilikleri de daima takip ederek güncel kalması oldukça önemli. Yatırımcılarla trader’lar arasındaki en önemli farklardan biri ise süre ile ilgili. Buna göre trader’lar, yatırımcıların aksine daha kısa vadede kar elde etmeyi amaçlar.

Trader ne iş yapar?

Bir trader, finansal araçları düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satarak kar elde etmeyi amaçlar. Bunu yaparken de genellikle uzun değil, kısa vadeli stratejiler belirler. Alıp sattıkları araçlar ise hisse senetleri, tahviller, para birimleri, emtialar ve türevlerini içerir.

Bu uzmanlar, finansal kurumlar için çalışabilir veya kendi adlarına ticaret yapabilirler. Dolayısıyla gelir elde etmek amacıyla çeşitli finansal araçlar alıp satmak, genel olarak trader olmak anlamına gelir. Bu kişiler bağımsız olarak ya da bir firma, banka veya fon yöneticisinin çalışanları olarak kendileri için çalışabilirler.

İş rolünü belirtmek gerekirse de birkaç önemli faktör öne çıkar. Örneğin, bir trader elbette kar odaklı hareket etmeli. Bunun yanı sıra aktif piyasaları sürekli takip etmek, yatırımcılarına piyasalar hakkında bilgi vermek de bir trader’ın görevleri arasında. Ek olarak riskleri analiz edip buna göre önlem almak, insanlarla faal iletişim sürdürmek de trader’ın, işi gereği yaptıkları arasında yer alır.

Trader olmak için ne yapılmalı?

Trader’ların başarılı olabilmesi için çeşitli niceliksel ve niteliksel becerilere sahip olması gerekir. Beceriler teknik, analitik ve davranışsal niteliklerden meydana gelir. Ekonomi ve matematik bilgisi bu alandaki olmazsa olmazlar arasında yer alır. Ayrıca finansal piyasalarda uzman olmaları da tabii ki önemli bir ön koşul.

Trader’ların piyasa dinamiklerini iyi bilmeleri, bu piyasalardaki çeşitli stratejiler hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmaları da gerekir. Bu noktada analitik düşünmek ve davranmak da değer taşımakta. Örneğin, finansal piyasalar hakkında bilinçli kararlar alabilmek için büyük miktarda veriyi hızlı ve doğru bir şekilde nasıl işleyeceklerini bulmaları gerekir. Sayısal beceriler de önemlidir. Yatırımcıların karmaşık finansal sorunları hesaplayabilmesi gerekir.

Trader’ların aynı zamanda risk yönetimi konusunda da ustalaşması beklenir. Aldıkları risklerin optimum olduğundan emin olmak için mevcut ve potansiyel durumlarını sürekli bir şekilde izlemeleri gerekir. İletişim de bir trader için önemli bir beceri. Meslektaşlarının, müşterilerinin, patronlarının ve diğer paydaşların bilinçli kararlar alabilmeleri için trader’ların iyi bir iletişim kurmaları değer taşır. Son olarak, yüksek duygusal zekadan bahsetmek de mümkün. Sonuç olarak borsa ve ticaret zorlu ve tempolu bir dünya. Dolayısıyla stresli bir ortamda duyguların etkin bir şekilde yönetimi şart.

Trader olmak için hangi bölüm okunmalı?

Bir trader/borsa aracısı olmak için üniversitede doğrudan okunabilecek bir bölüm mevcut değil. Ancak lisans veya yüksek lisansını iktisat, bankacılık veya finans gibi alanlarda yapmayı düşünebilirsin. Halihazırda hem Türkiye hem de dünyadaki pek çok trader, bu gibi bölümlerden mezun. Fakat tabii ki bunun dışında yöntemler de var. Özellikle güvenilir ve uzman isimlerin yanında kendini geliştirerek de trader’lığa adım atabilirsin.

Kaç çeşit trader var?

Trader’lar, işlem sıklıkları ya da yöntemlerine göre farklı gruplara da ayrılır. Bunların bazılarını madde madde aşağıda inceleyebilirsin:

• Günlük trader: Adından da belli olacağı üzere günlük trader, işlemlerini aynı gün gerçekleştiren kişilere denir. Aynı işlem günü içinde hisse senetleri, vadeli işlemler, para birimleri ve emtialar gibi finansal varlıklarda işlem yaparlar. Günlük trader’lar, işlemlerini değişen piyasa koşullarına göre yönlendirdikleri için dakikalar ve saatler boyunca çok sayıda alım satım yapabilir.
• Swing trader: Swing trader’lar ise hisse senetleri, vadeli işlemler, para birimleri veya emtialar gibi çeşitli finansal araçlardaki kısa ve orta vadeli fiyat hareketlerinden kar elde etmeyi amaçlar. Yani günlük trader'ların aksine, swing trader'lar pozisyonlarını daha uzun süre korurlar. Bu durum birkaç gün, hafta ve hatta aylarca sürebilir.
• Scalp trader: Scalp trader’lar ise çoğu zaman 1,5 ila 15 dakikalık grafiklere bakarak çok kısa süreli, küçük miktarlarda ve çok sayıda işlem açarlar. Bu tür trader’lar, küçük fiyat değişikliklerinden ve yeniden satıştan hızlıca kar elde etme konusunda uzmanlaşır. Örneğin, kripto para piyasalarının yüksek düzeyde fiyat oynaklığına sahip olması, pek çok scalp trader’ı bu alana yönlendirir.

İpucu: Dilersen, “Forex Nedir? Foreks Yatırımı Nasıl Yapılır?” başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.

Trader ve yatırımcı farkı

İnsanlar yatırımcı ve trader’ı sıklıkla karıştırır, terimleri birbirinin yerine kullanırlar. Ancak bunun nedenini anlamak kolay. Çünkü ikisi arasında da hesap açma, para yatırma ve varlık alıp satma gibi bazı benzerlikler var. Bu terimler genellikle birbirinin yerine kullanılsa da iki arasında belirgin farklar var.

Trader’lar, kısa vadeli kazançlar için varlıkların (hisse senetleri gibi) alım satımı ile ilgilenir. Öte yandan yatırımcılar, yatırım araçlarını alıp satarken uzun vadeli kazançlara odaklanırlar. Dolayısıyla bir trader, kısa vadede yüksek performans elde edene kadar varlığı elinde tutup sonra satma eğiliminde olur. Yatırımcılar ise finansal varlıklarını birkaç yıl boyunca veya çok daha uzun süre elinde tutabilir.

Buradan hareketle; bir trader ile yatırımcının finans piyasalarındaki al sat işlemlerinin süresi oldukça farklı. Yukarıda belirtildiği gibi, yatırımcılar genellikle daha uzun bir zaman ufkuna sahip. Oysa trader’lar, genellikle varlıklarını kısa zaman dilimleri boyunca tutarlar. Bu zaman dilimi, birkaç dakika kadar kısa bile olabilir.

Kayıp ihtimali/potansiyeli de yine ikisi arasındaki temel farklardan biri. Paranı uzun vadede veya kısa bir süre için tutmandan bağımsız olarak kaybetme riski elbette vardır. Ancak, yatırımcılar için risk birkaç nedenden dolayı artabilir. Bununla beraber uzun vadeli yatırım stratejilerinde, kısa vadeli piyasa dalgalanmaları önemsiz olarak da görülebilir.

Son olarak yatırımın aksine, trader’lık çok fazla zaman, çaba, piyasaları anlama ve araştırma gerektirir. Birçok trader deneyimlidir ve piyasaların nasıl çalıştığına dair daha fazla bilgiye sahip olabilir.

İpucu: Yatırım araçları ile ilgili bilgi sahibi olmak istiyorsan “Paranı değerlendirebileceğin yatırım araçları” başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.

*Bu içerik bir yatırım tavsiyesi değildir, sadece bilgi amacı taşır.