Enflasyon rakamları, maaş zamları ve kira artış oranlarının belirlenmesinde etkili olan etmenler arasında yer alır. Fiyatlar genel seviyesinin sürekli artması olarak tanımlanan enflasyon, her ayın 3'nde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanır. 3 Ağustos tarihi cumartesi gününe denk geldiği için TÜİK, temmuz ayı enflasyon rakamlarını 5 Ağustos 2024 tarihinde açıkladı.
Enflasyon temmuz ayında aylık bazda %3.23 olurken yıllık bazda ise %61.78 oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu gösteren ana grup %104.50 ile eğitim, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup ise % 39.57 ile giyim ve ayakkabı oldu.
2022 yılında Türk Borçlar Kanunu’na eklenen geçici madde ile konut kiralarına %25 zam sınırı getirilmişti. Yürürlüğe konulan geçici bu madde 2023 yılının temmuz ayında 1 yıl daha uzatılmıştı. 1 Temmuz 2024 itibariyle kira artış oranındaki %25 sınırlaması sona erdi. Kira artış sınırının kalkmasından sonra artış oranın nasıl belirleneceği hem ev sahipleri hem de kiracıların gündeminde yer alıyor.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 344.maddesinde, yenilenen kira dönemlerinde geçerli olacak kira bedelinin, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamaları geçmeyecek şekilde belirlenecek. Bu kanun maddesi, bir yıldan uzun kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oran için TÜİK'in açıkladığı enflasyon verilerine bakılması gerekir. Temmuz enflasyon rakamları sonrasında ağustos ayında kira artış oranı tavanı %65.93 oldu. Kiracı ve mülk sahibi artış oranı üzerinde bir anlaşma yapılmadıysa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hakim tarafından belirlenir.
Temmuz enflasyon rakamları sonrasında 12 aylık enflasyon ortalamasına göre örnek bir kira artış oranı hesaplaması aşağıda yer alır:
Kira tutarı: 20.000 TL
Kira artış tavan oranı: %65.93
Artış tutarı: 13.186 TL
Yeni kira tutarı: 33.186TL
İpucu: Kira kredisi ile ilgili detayları öğrenmek istiyorsan “Kira kredisi nedir? Kira kredisine nasıl başvurulur?” başlıklı yazımıza göz atabilirsin.
Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesinde, bu konu üzerinde taraflarca bir anlaşma olup olmadığına bakılmaksızın 5 yıldan uzun süreli ya da 5 yıldan sonra yenilenen kira sözleşmeleri için yeni kira bedeli, hakim tarafından tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri dikkate alınarak belirleneceği yer alır. Özetle, 5 yılın dolmasından sonra mülk sahipleri, yeni kira bedelinin belirlenmesi için kira tespit davası açabilirler. Bu davada da sadece tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalama oran üzerinden değil, hem bu ortalama hem de çevredeki kira bedelleri göz önüne alınarak yeni kira tutarı belirlenir.
İpucu: İhtiyaçların için kredi almayı düşünüyorsan kredi hesaplama aracı ile faiz oranlarını karşılaştırabilir ve sana uygun ürünleri tercih edebilirsin.