Rayiç bedel nedir, tapu rayiç bedeli nasıl öğrenilir?

“Piyasa fiyatı” anlamına gelen rayiç bedel, taşınmazlar için bir referans niteliği de taşır. Özellikle gayrimenkul alım satımı yapılırken adından söz ettiren rayiç bedel, bir ürünün güncel pazar değerini bilmeye yarar. Alıcı ve satıcı taraflar da özellikle bu pazar değerini/piyasa fiyatını örnek kabul ederek işlem gerçekleştirebilir. Sen de konu hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsan, rayiç bedel nedir veya nasıl öğrenilir gibi pek çok sorunun yanıtını içeriğimizde bulabilirsin.

Rayiç bedel nedir?

Rayiç bedel, bir malın alış veya satışa konu olduğu dönemdeki güncel satış fiyatı anlamına gelir. Alınacak ya da satılacak ev, arsa, taşıt veya taşınmaz malların güncel piyasadaki değerini ifade etmek için “rayiç bedel” terimi kullanılır. Bu bedel, taşınmazların yanı sıra otomobil, konut sigortası için de kullanılır. Daha çok tapu rayiç bedeli karşımıza çıksa da, örneğin emlak vergisinin rayiç bedeli de var.

Kanun kapsamında rayiç bedel nedir?

Mevzuat Bilgi Sistemi’ne göre rayiç bedel, bir taşınmazın ilgili kanun hükümlerine göre tespit ve takdir edilen değerini ifade ediyor. Bu kanunlar ise 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu veya 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun olarak karşımıza çıkıyor. 213 numaralı Vergi Usul Kanunu’nun 266. maddesinde ise bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeri rayiç bedel anlamına geliyor.

Tapu rayiç bedeli nedir?

Yukarıdaki tanımlarda kapsamında tapu rayiç bedeli; arsa ve konut gibi gayrimenkullerin işlem yapıldığı dönemdeki ürün ve satış değerine deniyor. Bu nedenle diğer varlıklarda olduğu gibi tapu rayiç bedeli de sabit değil. Piyasadaki enflasyon ile doğrudan ilişkili olarak tapu rayiç bedeli dönem dönem değişkenlik gösterebilir.

İpucu: Bankaların konut kredilerini konut kredisi hesaplama aracı ile karşılaştırabilirsin.

Rayiç bedel nerelerde kullanılır?

Rayiç bedel, çoğunlukla konut satışlarında öne çıkıyor. Konutun bulunduğu yer, büyüklüğü, çevresi gibi faktörler rayiç bedelini belirliyor. Ancak aslında bununla sınırlı değil. Emlak değerini veya arsa fiyatını hesaplarken, araba alım satım işlemlerinde, konut sigortasında ve benzeri diğer alanlarda da rayiç bedel dikkate alınıyor. Örneğin, arabanı sigortalatmak istediğin zaman, ödeyeceğin primler ve poliçen de yine rayiç bedel hesaplaması ile tespit ediliyor.

Rayiç bedel ne işe yarar?

Bir malın, güncel piyasa değerinin altında satışı önlenebiliyor. Konut ve arsa gibi gayrimenkullerin rayiç bedeli, ilgili taşınmazın bağlı olduğu belediye tarafından belirleniyor.

Ancak burada konuya yalnızca ev, arsa, taşıt ekseninde bakmamakta yarar var. Çünkü rayiç bedel, vergi değerlendirmeleri, şirket birleşmeleri ve satın almalar gibi durumlarda da kritik bir rol üstleniyor. Bu sayede bir yatırımın gerçek değerini tespit etmek de kolaylaşıyor.

Rayiç bedeli kim belirliyor?

Rayiç bedelinin belirlenmesi işlemi, resmi kurum/kuruluşlar tarafından gerçekleştiriliyor. Örneğin, valiliklerin atadığı komisyonlar, rayiç bedeli olarak gayrimenkulün güncel piyasa koşullarındaki en düşük değerini belirtiyor. Bu komisyonlar, bölgesel olarak bir piyasa dengesi oluşturmayı amaçlıyor. Bu amaç doğrultusunda, komisyonlarca konut, arsa ve iş yeri için rayiç bedel belirleniyor. Komisyonların belirlediği bu bedelin, güncel piyasa değerine göre en düşük bedel olduğunu tekrar hatırlatalım.

Rayiç bedel yüzde kaç?

Tapu alım ve satım işlemlerinde hem alıcı hem satıcı tarafın belirli oranlarda ödeme yapması gerekiyor. Bu oran ise %2. Yani alıcı ve satıcının ayrı ayrı %2 oranında tapu harcı ödemesi gerekiyor. 

Rayiç bedel nasıl öğrenilir?

Konu hakkında özellikle tapu rayiç bedeli nasıl öğrenilir merak ediliyor. İlgili bedel, kullanıcılar tarafından “Evin rayiç bedeli nasıl öğrenilir?” gibi sorgularla da aratılıyor. Buna göre rayiç bedel öğrenme işlemi için aşağıdaki adımları takip edebilirsin:

• e-Devlet’e üye girişi yapıp “Emlak Vergisi Bildirim Sureti / Rayiç Bedel Sorgulama” sayfasından rayiç değeri belgesini görebilirsin. Bu sayfa her belediye özelinde ayrı ayrı sunuluyor. Buradan mülkünün bağlı olduğu belediyenin sayfasına gitmen gerekiyor. Ayrıca bu sayfadaki belgenin çıktısını da alabilirsin. İlgili sayfayı e-Devlet’teki arama bölümüne “rayiç” yazarak da bulabilirsin.
• Bulunduğun ilçedeki Tapu ve Kadastro Müdürlüğü’ne giderek de tapu rayiç bedeli hakkında ayrıntılı bilgi edinebilirsin.