ÖTV nedir? ÖTV indirimi hangi araçlarda geçerli?

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın  listesinde birçok vergi türü yer alır ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) de bu listedeki vergi çeşitleri arasında bulunur. ÖTV, belirli mallar ya da ürünlerden alındığı için herkes tarafından ödenmesi gereken bir vergi türü değildir. ÖTV muafiyeti olan özel durumlar, kanunlar ile belirlenir. Ayrıca, bazı dönemlerde bu vergi türünün bazı alanlarında indirim uygulaması gerçekleştirilir. 26 Haziran 2024 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete’de ÖTV oranları ile ilgili detaylar açıklandı. Bu yazıda, ÖTV tanımlaması, geçerli olduğu ürünler, hesaplaması ve ÖTV indirimi bulunan araçlarla ilgili detayları bulabilirsin. 

ÖTV ne demek?

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli ürünler ya da mallar üzerinden alınan bir harcama vergisi olarak bulunur. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile verginin şartları belirlenir. İnsan sağlığına zararlı veya lüks mallara uygulanan bir vergi türü olan ÖTV,  yurt dışından ürün ithal edilmesi ya da ilk satış aşamasında  ödenir. Bu vergi türünün oranları, dönemsel olarak güncellenir ve değiştirilir. 

ÖTV hangi ürünlerde uygulanır?

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu içerisinde ÖTV uygulanan ürünler ya da mallar dört liste şeklinde yer alır. ÖTV, lüks tüketim, insan sağlığına zarar verecek ürünler ya da çevreye zarar veren ürün ile mallar için uygulanır. İşte ÖTV uygulanan mal ya da ürünler;

• Lüks ev eşyaları ve mobilyalar
• Kürk gibi lüks giyim ürünleri
• Lüks arabalar
• İnsan sağlığına zararlı olabilecek tütün ve alkol ürünleri
• Motorlu taşıtlar
• Çevreye zararlı olacak benzin ve yağ ürünleri

ÖTV indirimi hangi araçlarda geçerli?

26 Temmuz 2024 tarihinde yayımlanan 32613 sayılı Resmi Gazete'de Özel Tüketim Vergisi indiriminin detayları yer alır. Düzenlemeye göre; şarj edilebilen 70 kilometrenin üzerinde menzile sahip olan hibrit araçlar için ÖTV indirimi uygulanacak. Yeni düzenleme ile karbondioksit emisyonu 25 gramın altında ve eşdeğer elektrik enerjisiyle katedilebilir menzili 70 km ve üzerinden olan hibrit araç türlerinde ÖTV oranları %30 ile %70 arasında değişim gösterecek. İşte o oranlar;

• Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahı 1.350.000TL’yi aşmayanlar için %30,
• Motor silindir hacmi 1600 cm³'ü geçmeyen, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahı 1.350.000TL'yi aşanlar %60 ÖTV,
• Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçen fakat 1800 cm3’ü geçmeyenlerden Özel Tüketim Vergisi matrahı 1.350.000 TL’yi aşmayanlar için %70 ÖTV uygulanacak.

İpucu: Taşıt kredisi oranları ve vade süreleri ile ilgili karşılaştırma yapmak için taşıt kredisi hesaplama aracımızı kullanabilirsin.

ÖTV hesaplaması nasıl yapılır?

ÖTV oranları, yukarıda da bahsettiğimiz gibi her ürün grubu için farklı oranlarda ve farklı hesaplamalar ile gerçekleştirilir. Örneğin; motorlu taşıtlar için aracın motor hacmi ve satış fiyatına göre ÖTV oranı belirlenir. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 4 sayılı liste için güncel ÖTV oranlarını paylaşır.

ÖTV'yi kimler öder?

ÖTV, belirli ürün grupları ya da mallar için uygulandığı için herkes tarafından ödenmez.  Vergi mükellefi satışı yapan taraf olarak yer alır. Ancak ÖTV, ürünün ithal edilmesi ya da üreten yerden ilk kez alanlar için oluşur. Bundan dolayı ÖTV ödemesi yapılan bir ürünün tekrar satışında ÖTV ödemesinin yapılması gerekmez. 

ÖTV muafiyeti nedir?

ÖTV muafiyeti, belirli şartları taşıyan kişilerden ÖTV oranı alınmaması olarak tanımlanır. Bu muafiyet ile ilgili belirli şartlar bulunur. Engellilik oranı %90 ve üzerinde olan yetişkin engelli bireyler, ilk araç alımında ÖTV muafiyetinden yararlanabilir. Bunun yanı sıra engellilik oranı %90'ın altında olan engelli bireyler, engelli sağlık kurulu raporunda "Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir." ifadesi bulunması halinde ise ilk alınacak araçları için debriyaj pedalı, gaz pedalı, fren pedalı, veya vites kolunda tadilat yaptırılması gerekecek durumlarda olan engelliler,  ÖTV istisnasından yararlanabilir.

Şehit yakınları da  bir defa olmak koşuluyla ÖTV muafiyetinden yararlanabilir. Aracı satın alacak kişinin, şehit olan kişinin birinci dereceden yakını olması gerekir.

ÖTV muafiyeti ile alınan özel tertibatlı araçları kimler kullanabilir?

Üzerine araç alan engelli kişinin, engelli sürücü belgesine sahip olma şartı bulunmaz. Engelli oranı %90 ve üzerinde olan engelli bireyler, üzerine alınacak ilk araç için ÖTV muafiyetinden yararlanabilir. 

Engellilik derecesi %90’ın altında olan engelli bireyler için düzenlenen özel tertibatlı araçları, engelli araç sahiplerinin yanında araç sahibinin eşi veya üçüncü dereceye kadar yakını  kullanabilir. Bu durum noter tarafından düzenlenmiş bir iş akdine bağlı olarak yapılır. Ancak bu aracın hem engelli bireyin hem de belirlenen yakınları tarafından kullanılabileceği yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından belgelendirilmesi gerekir.

İpucu: Kredi kartı ile vergi ödemelerinin detayları için “Kredi kartı ile vergi ödenmesi” başlıklı yazımıza göz atabilirsin.

*Bu içerik bir yatırım tavsiyesi değildir, sadece bilgi amacı taşır.