Dijital teminat mektubu nedir?

Dijital teminat mektubu, teknoloji ile beraber gelişen finans dünyasının önemli hizmetlerinden biri. Genel olarak finansal yükümlülükleri taahhüt etmeye yarayan dijital teminat mektubu, kurum ya da kişilerce kullanılabilir. Elektronik teminat mektubu olarak da bilinen bu belge türü sayesinde şubelere gitmeden de ilgili işlemlerini gerçekleştirebilirsin.

Teminat mektubu nedir?

Alacaklı taraf, borçlu tarafın borcunu ödeyebilmesine yönelik olarak teminatlar talep edebilir. Teminat mektupları da bu gereksinim doğrultusunda ortaya çıkan belgeler. Bankalar, teminat mektupları ile alacaklıya (muhataba), borçlu konumunda olan lehdarın yükümlülüğü gereğince yerine getirmediği takdirde ortaya çıkabilecek zararları karşılamayı taahhüt ediyor.

Teminat mektupları, genel olarak taraflar arasındaki finansal ve ticari ilişkiyi güvence altına alan belgelere denir. Bu finansal ve ticari ilişkiler bir borcun ödenmesi, ilgili malın teslimatı ya da bir işin gerçekleştirilmesi olabilir.

Söz konusu işin / işlemin belirlenen süre ve koşullarda yerine getirileceğini taahhüt etmek için taraflar teminat mektupları hazırlar. İhalelerden sözleşmelere, kredilerden iş anlaşmalarına kadar birçok finansal işlemde bu mektuplardan yararlanılır.

Dijital teminat mektubunun farkı nedir?

Dijital veya elektronik teminat mektubu kağıt ortamında hazırlanan fiziki teminat mektuplarının dijital versiyonları olarak yer alır. 2018 yılında kullanılmaya başlanan dijital – elektronik teminat mektupları sayesinde tüm süreci dijital ortamda tamamlayabilirsin. Bu sayede teminat mektubu hazırlayan banka veya finans kuruluşu, mektubu talep eden muhatap kurum, kişi ve adına mektup oluşturulan lehtar elektronik ortamda daha hızlı işlem gerçekleştirebilir.

Teminat mektuplarında taraflar kimlerdir? 

Bankalar (garanti veren) kendi müşterileri (lehtar) lehine bir borcun ödenmesi, malın teslim edilmesi gibi konular hakkında muhatap kuruluşlara ve kişilere (garanti alan) garanti verir. Bu garanti sözleşmesi niteliği taşıyan belgeler de teminat mektupları olur. Ancak bunlar fiziki belgeler olup kağıt ortamında hazırlanır. 

Not: Muhatabın mutlaka KKB Findeks ve Elektronik Teminat Mektubu Platformu (ETMP) üyeliği olması gerekir. Muhatap ETMP üyeliğini, Türkiye’de faaliyet gösteren ve ETMP’de olan bir bankadan yapabilir. Lehdarın / yükümlünün de mutlaka KKB Findeks üyeliğinin olması gerekir.

Elektronik teminat mektubunun avantajları

Elektronik teminat mektubu nedir ne işe yarar bakıldığında ise birçok fayda öne çıkıyor:

• Sağladığı en önemli kolaylıklardan biri hızdır. Teminat mektuplarını elektronik ortamda hazırlamak, şubelere gitmeden daha hızlı bir şekilde sürecin tamamlanmasını sağlar. Şubelerdeki mektup hazırlığı yaklaşık 1 saat süre alırken dijital ortamda bu süre birkaç dakikaya iner.
• Dijital teminat mektupları elektronik ortamda güvenli bir şekilde hazırlanabilir. Bu belgeler güvenlik önlemleri ile korunduğu için yetkisiz erişime de kapalıdır.
• Elektronik ortamın sağladığı kolaylıklar sayesinde taraflar teminat mektubuna daha kolay ulaşabilir. Dijital ortamda olduğu için belgeler kolaylıkla taraflar arasında paylaşılabilir. Bu kolaylık, aynı zamanda zamandan ve mekandan bağımsız işlem yapabilme imkanı sunar.
• Kağıt kullanımını ciddi ölçüde azaltabildiği için dijital teminat mektupları sayesinde doğaya katkı da sağlayabilirsin.

İpucu: ENUYGUN Finans ile finans ürünlerini kolayca karşılaştırabilir, sana uygun ürünleri kolayca keşfedebilirsin.

Dijital teminat mektubu nasıl alınır?

Peki bir e-teminat mektubu nasıl alınır? Bunun için öncelikle bu hizmeti veren bir bankayı kullanman ve teminat mektubu limitine sahip olman gerekir. Ardından ilgili bankanın mobil uygulaması ya da internet sitesi üzerinden şöyle işlem gerçekleştirebilirsin:

• Bankanın mobil uygulaması ya da internet sitesi üzerinden “Dijital Teminat Mektubu” ya da “Elektronik Teminat Mektubu” bölümüne girmelisin.
• Buradan muhatap türü, mektup türü, teminat mektubu tutarı gibi bölümleri doldurmalısın.
• Ardından vade tarihi gibi alanları da doldurarak işlemlerini sürdürebilirsin.
• Daha sonra muhatap firmayı seçip ödeme aşamasına geçebilirsin.
• Son kontrollerden sonra onaylayıp işlemi bitirebilirsin.
• Mektubun muhatap kurum veya firmaya dakikalar içerisinde iletilebilir.

İşlemler genel olarak bu şekilde olsa da bankadan bankaya farklılık gösterebilir. Bunun yanı sıra tercihen şubeye giderek de bu işlemleri gerçekleştirmek mümkün. Gümrük idarelerine teminat mektubu sunacaksan, belirlenen ve gümrük idaresince gerekli bilgileri içeren teminat mektubu şablonlarına göre düzenleme yapman gerekir.

Süreç nasıl işliyor?

Yükümlünün / lehtarın talebi doğrultusunda ilgili banka tarafından elektronik ortamda düzenlenen teminat mektupları Kredi Kayıt Bürosu aracılığıyla standart belge ve raporlama yöntemine uygun olarak Elektronik Teminat Mektubu Platformu’na iletilir. Her e-teminat mektubu için de tekil bir Evrensel Tekil Tanımlama Numarası (ETTN) oluşturulur. E – teminat mektubu ilk sorgulandığında “Teminat Mektubu Oluşturuldu” statüsü yer alır. Ardından duruma göre mektubunun statüsü “Teminat Mektubu Kabul Edildi” ya da “Reddedildi” olabilir.

Mektup türleri nelerdir?

Dijital ortamda alınabilecek teminat mektupları genellikle belirli türlere ayrılır. Buna göre kamu kurumlarına hitaben e-ihale (Ekap) mektupları, gümrük mektupları, özel muhatap mektupları (mal alımı, bayilik, acenta) gibi türlerde mektubunu düzenleyebilirsin. Online olarak işlem yaparken mektup türü bölümünde bu seçenekleri görebilirsin.

Tutar ve vade sınırı ne kadar?

Genellikle limiti olan ticari müşteriler, bankadaki mevcut limitlerinin uygunluk durumuna göre mektup düzenleyebilir. Gerçek kişi müşterilere ise bankaların sunduğu 250.000 TL ya da 500.000 TL gibi belli limitler var. Bu limitlerin bankadan bankaya ya da dönem bazında değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle bankalardan güncel limitleri öğrenebilirsin.

Teminat mektubu komisyon oranları

Bankalar, bu mektuplara belli oranlarda komisyon uygular. Güncel teminat mektubu komisyon oranları, %1 ila %5 arasında değişir. İlgili işlemin miktarı üzerinden komisyon hesaplaması yapabilirsin. Örnek vermek gerekirse; %2'lik oran uygulayan bir banka 100.000 TL bedelindeki ödemenin taahhüt edildiği bir belge için yıllık 2.000 TL komisyon alabilir.

Farklı finansal konulardaki soruların için dilersen Finans Rehberi sayfamızı da inceleyebilirsin.