Cari hesap nedir, nasıl tutulur?

Cari hesap, işletmelerin finansal alandaki faaliyetlerinin takibi ve kontrolü için önemli bir yer tutar. Şirketler, borçları, alacakları ve vergi ödemelerini tek bir yerden sürdürebilmesi için karşımıza cari hesap çıkar. Bu hesap türü ile işletmeler, finansal durumlarını pratik bir şekilde raporlayabilir ve bunun takibini kolaylıkla gerçekleştirebilir. Bu yazıda, cari hesap tanımlaması, sözleşmesi, özellikleri, oranı, cari hesap takibinin nasıl yapılacağı ve bu hesap türünün neden önemli olduğu ile ilgili tüm merak edilenleri bulabilirsin.

Cari hesap ne demek?

Cari hesap, şirketlerin müşteri ve tedarikçileri arasındaki finansal işlemlerinin kaydedildiği hesap türü olarak bulunur. Şirketler, alacak ve borçlu ilişkilerini kontrol etmek ister. Cari hesap ile beraber işletmeler, tedarikçilere olan borçlarını kayıt altında tutabilir. Müşterilere yapılan satış ve alacaklar ise yine bu hesap türü üzerinden kayıt altına alınabilir. Cari hesap işlemleri, gerçek ve tüzel kişiler arasında gerçekleştirilir.  Böylelikle, işlemletmeler hem alacaklarını hem de borçlarını kolaylıkla izleyebilir. 

Cari hesap ile ilgili hukuki dayanak, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 89 ile 101.maddeleri arasında ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 134 ya da 143.maddeleri ile sağlanır.

Cari hesap sözleşmesi nedir?

Yukarıda belirttiğimiz üzere cari hesap ile ilgili hukuki dayanaklar bulunur. Cari hesap 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 89. maddesinde tanımlanır. 

İki taraf arasında hukuki neden ya da ilişkiden doğan alacakların ayrı ayrı istenmesinden karşılıklı olarak vazgeçip bunları tek tek alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra fazla gelen tutarı isteyebileceklerine dair sözleşme cari hesap sözleşmesi olarak tanımlanır. Cari hesap sözleşmesi yazılı olarak yapılmadıkça bir geçerliliği bulunmaz.

Cari hesap takibi nasıl yapılır?

Cari hesap takibi çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu metotları şöyle sıralayabiliriz.

• Cari hesap defteri
• Cari hesap takip programları
• Excel

Cari hesap defteri: Bu deftere, alacaklar, borçlar ve vergilerin kayıt edilmesi gerekir. Her yeni bir işlem ya da bilginin olması durumunda bu verilerin deftere kayıt edilmesi gerekir. Ancak işlemlerin artması halinde fiziki olarak defterin tutulması zorlaşabilir. Çünkü her alışveriş, borç ve alacak durumunda veri girilir ve fazla veriden dolayı kontrol edilemez hale gelebilir. Teknolojik gelişmelerin artmasıya beraber cari hesap takibi için dijital yöntemler bulunur. 

Excel: İşlemlerin büyümesi ile beraber fiziki defter tutmanın zor olduğu durumlarda excel, bir alternatif olur. Burada alacaklar, borçlar ve vergileri için sekmeler ya da kartlar oluşturur. Her yeni gelişme excel üzerine eklenebilir. Ardından herhangi bir gelişme bulunmak istendiği zaman excel kısa yolları kullanılabilir. Ancak daha kolay ve hızlı bir şekilde takip yapmak isteyenler için ise hesap programları bulunur.

İpucu: Kredi kartı ile vergi ödemesinin detaylarını merak ediyorsan “Kredi kartı ile vergi ödenmesi” başlıklı yazımıza göz atabilirsin.

Cari hesap takip programları: Teknolojik gelişmeler ardından birçok alan için çeşitli programlar çıkmaya başladı. Diğer alanlarda da olduğu gibi cari hesap için de programlar ve yazılımlar geliştirildi. Bu programlar, işlem hacmi yüksek olan işletmeler için finansal durumun takip edilmesini daha kolay getirir. Takip programlarında işlemler hem bilgisayarlar hem de akıllı telefonlar üzerinden yapılabildiği için çeşitli cihazlarda kullanma imkanı sunar. İşlemlerin pratik bir şekilde yapılmasını sağlayan cari hesap programları, hata ihtimalini düşürür.

Cari oranı nedir, nasıl hesaplanır?

İşletmelerin hesaplarında dönen ve duran varlıklar bulunur. Kısa vadeli yatırımlar, dönen varlıklar, 1 yıldan daha uzun vadeli yatırımlar ise duran varlıklar olarak isimlendirilir. Cari oran, şirketin dönen varlıklarının kısa vadeli borçlarını karşılamak konusundaki yeterliliğini ölçer. 

Cari oran hesaplaması için ise bir formül bulunur. İşte cari oran hesaplama formülü: 

Cari Oran: Dönen varlıklar / Kısa vadeli borçlar

Cari hesap borcu nedir?

Alıcı ve satıcı arasında borç ve alacak ilişkisi bulunur. Cari hesap borcu, mal alımı veya satımından dolayı doğan alacak ve verecek kalemleri olarak tanımlanır. Böylelikle cari hesap borçları ile alacakların görülmesiyle beraber ona uygun bir ödeme planı çıkarılabilir. 

İpucu: İhtiyaç kredisi ile ilgili şartları öğrenmek istiyorsan “İhtiyaç kredisi almak için gereken şartlar ve belgeler” başlıklı yazımıza bakabilirsin.

Cari kod nedir?

Muhasebe alanında tutulan her cari karta bir kod verilir. Bu kodlar, işletmelere kolay bir şekilde ulaşılmasını sağlar ve kodların gruplandırılması ile de bir filtreleme imkanı oluşturur. Bu sayede, cari kodlar, hesap takibini kolaylaştırma ve gerekli yeniliklerin hızlı bir şekilde güncellenmesine olanak tanır. Aynı zamanda cari kodların olması işletmeler arasında karışıklık olmasının önüne geçer.

Cari hesap neden önemli?

Cari hesap, işletmelerin finansal işlemlerinin kaydedildiği bir hesap türü olması nedeniyle şirketler için büyük bir önem arz eder. Bu hesap ile gelir ve giderler dengeleri net bir şekilde görülebilir. Buna uygun olarak bir ödeme planı çıkarabilir. Cari hesaplar, şirketlerin finansal durumunu gösterdiği için mevcut durumları hakkında bir değerlendirme raporu olarak görülebilir. Bu rapor, şirketlerin ileriye dönük yatırım ya da küçülme kararları almalarına yardımcı olur.

Alacak ve borç takibinin bir hesap üzerinden yapılması ise işletmelere büyük bir kolaylık sağlar. Özellikli cari hesap takip programlarının kullanılması, işlemlerin daha pratik bir şekilde yapılmasına ve takip edilmesine kolaylık sunar. Bu hesapların düzenli olarak kontrol edilmesi, işletmelerin müşteri ya da tedarikçilerle iletişim kurmalarına yardımcı olur. Gecikmeli ödeme olması halinde işletmeler, konu hakkında bilgilendirmeleri daha kısa sürede gerçekleştirebilir. Aynı zamanda işletmeler kendi borçlarının da takibini yaptığı için borç ödeme günlerini takip edebilir ve mali durumuna uygun olarak borç ödeme günlerine kaçırmayabilir. Tüm bu bilgilerden yola çıkarak,  yeni bilgiler ya da veriler oldukça cari hesapların sürekli olarak güncellenmesi ile bu sistem sürdürülebilir.

*Bu içerik bir yatırım tavsiyesi değildir, sadece bilgi amacı taşır.