Gelir İdaresi Başkanlığı’nın listelediği birçok vergi türü bulunur. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) ise bu vergi türleri arasında yer alır. BSMV, bankalar ve sigorta şirketlerinin işlemleri için alınır. Yapılan işlemlere göre, BSMV’nin oranlarında değişim yaşanır ve bu oranlara göre bir hesaplama yapılır. Bu yazıda, BSMV tanımlaması, oranları, hesaplaması ve verginin alındığı işlem türleri olmak üzere detayları bulabilirsin.
6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nda düzenlenen Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, banka ve sigorta şirketlerinin gerçekleştirdikleri işlemler için alınır. Ancak 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç tutulur. Mal satışı ya da hizmet kullanımından kesilen vergiler dolaylı vergi olarak adlandırılır. BSMV de dolaylı vergisi türleri arasında yer alır. Bundan dolayı BSMV mükellefleri olan banka ve sigorta şirketleri, vergi tutarlarını kullanıcılardan aldıktan sonra devlete ödemesini gerçekleştirir.
Banka ve sigorta muameleleri vergisinin nispeti % 15 olarak yer alır. Oranın değiştirilme aralığı %1 ile %15 arasında bulunur. BSMV kesintisi ise belirlenen oranlara göre gerçekleştirilir. 1998 yılında yayımlanan 23450 sayılı Resmi Gazete'de "Banka ve sigorta muameleleri" vergisi nispeti ile ilgili şu oranlar yer alır;
İşlemler | Oranlar |
Bankalar arası mevduat işlemleri sonucunda lehe alınan paralar üzerinden | %1 |
Devlet tahvili ve Hazine bonolarının vadesi beklenilmeksizin satışı nedeniyle bankaların lehlerine aldıkları paralar üzerinden | %1, |
Kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden | Binde 1 |
Devlet tahvili ve Hazine bonolarının geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında bankaların lehlerine aldıkları paralar üzerinden | %1 |
Bankalar ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası muameleleri sonucu lehe alınan paralar üzerinden | %1 |
Diğer banka ve sigorta muamelelerinde lehe alınan paralar üzerinden | %5 |
2023 yılında yayımlanan 32241 sayılı Resmi Gazete'de tüketici kredilerindeki BSMV oranı %10'dan %15'e çıkarıldı.
Gider Vergileri Kanunu'nun 28.maddesinde banka ve sigorta şirketlerinin, gerçekleştirdikleri işlemlerden BSMV alınacağı ancak bu şirketlerin kendi lehlerine yapılan işlemler diye belirtilir. 89 seri numaralı Gider Vergileri Genel Tebliği'nde banka ve sigorta şirketleri tarafından yapılan fiziki teslimatlı döviz alış ve satış işlemlerinin kambiyo işlemi olması nedeniyle sıfır oranında BSMV'ye tabi olduğu ve BSMV hesaplanmayacağı yer alır. İşte BSMV'ye tabi olunan detaylar;
İpucu: Bankaların mevduat faizi oranları ve vade sürelerini karşılaştırmak için “Mevduat Faizi ve Getiri Hesaplama” aracını kullanabilirsin.
BSMV oranları yapılan işlemlere göre değişiklik gösterdiği için hesaplama işlemi de yapılan işlem türüne göre farklılık gösterir. Tüketici kredilerinde BSMV, faiz oranı üzerinden hesaplanır. Örneğin; aylık faiz tutarının 200 TL olması durumunda %15 üzerinden bir hesaplama yapıldığı zaman 30 TL BSMV ortaya çıkar.
İpucu: Bankaların kredilerini incelemek için “Hızlı ve Kolay Kredi Hesaplama” sayfasına göz atabilirsin.