VİOP nedir, nasıl işlem yapılır?
Birikimleri artırmak için isteyen bireyler için çeşitli yatırım araçları bulunur. Her bir yatırım aracının riskleri ve getiri oranlarında farklılık bulunur. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) da bu araçlar içerisinde yer alır. VİOP, yerli ve yabancı yatırımcılar için bir yatırım ortamı sunar. Ancak bu piyasada işlem yapabilmek için VİOP üyesi olan bir aracı kurum veya bankada hesap açtırılması gerekir. Bu yazıda, VİOP tanımı, özellikleri, işlem saatleri ve kaldıraç oranları ile ilgili detayları bulabilirsin.
VİOP nedir?
VİOP, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımının gerçekleştirildiği piyasa olarak yer alır. VİOP'ta kıymetli madenler, devlet iç borçlanma senetleri, emtia, yabancı endeksler ve döviz olmak üzere birçok varlık işlem görür. Vadeli işlem sözleşmeleri, belirlenen varlığın, ileri bir takvimde ve önceden belirlenen fiyattan alım ile satım yükümlülüğü veren sözleşmeler olarak yer alır. Diğer taraftan opsiyon sözleşmeleri, vadeli işlem sözlerinin tersine zorunlu bir yükümlülüğü bulunmaz. Opsiyon sözleşmeleri, bir varlığı belirli ya da belirlenen tarihe kadar belirli bir fiyatta alma ve satma hakkı verir.
VİOP'ta işlem nasıl yapılır?
VİOP'ta işlem direkt yatırımcılar tarafından gerçekleştirilemez. Bu yatırım aracında işlem yapabilmek için VİOP üyesi olan bir aracı kurum veya bankada hesap açtırılması gerekir. Ardından risk bildirim formunu imzalanır ve alım-satım kararı verilir. Takasbank’ın belirlediği miktarda teminatı hesapta bulundurulmalı ve daha sonra verilen emir, aracı kuruluş ile borsaya iletilir.
VİOP üyesi bankalar ve aracı kurumlar hangileri?
Denizbank, Yapı Kredi, Türkiye İş Bankası, Alternatifbank, ING, Ziraat Bankası, Akbank ve daha birçok bankanın VİOP üyeliği bulunur. Güncel VİOP üyeliği bulunan bankalar ya da aracı kurumlara Borsa İstanbul'un "Yetki Verilenlere İlişkin Bilgiler" ekranı üzerinden görüntülenebilir.
VİOP’ta işlem gören opsiyon sözleşmeleri
Fiziki Teslimatlı DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri
Pay Opsiyon Sözleşmeleri
DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri
Pay Endeks Opsiyon Sözleşmeleri
VİOP’ta işlem gören vadeli işlem sözleşmeleri
Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Devlet İç Borçlanma Senedi Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Fiziki Teslimatlı Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Enerji Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Kıymetli Madenler Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Faiz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Yurtdışı Endeksi Vadeli İşlem Sözleşmeleri
VİOP'ta işlem saatleri nedir?
VİOP'ta mevcut işlem saatleri bulunur. İşte işlem saatleri;
Pay türev pazarı işlem saatleri: 09.30 – 18.15
Diğer türev pazarları işlem saatleri: 09:30-18:15
Akşam seansı-Endeks vadeli işlem sözleşmeleri-TL/Gr altın vadeli işlem sözleşmeleri hariç kıymetli maden vadeli işlem sözleşmeleri: 19.00-23.00
VİOP’ta kaldıraç oranı nedir?
VİOP'ta kaldıraç oranı, daha küçük bir teminat ile yatırımcıların daha büyük pozisyon açmasına imkan tanır. Kaldıraç oranı, işlem yapılacak varlığa göre farklılık gösterir. Kaldıraç oranının yüksek olması kar imkanın yanında yüksek riskleri de doğurabilir. Yüksek kaldıraç oranları, zararları büyütebilir. Bundan dolayı kaldıraç oranları ile ilgili riskler detayları olarak incelenmeli.
Kar ve zararlar nasıl hesaplanır?
Opsiyon işlemlerinde, işlemin gerçekleştiği zaman ödenen ya da alınan tutar hesabın kar ve zarar durumunu etkiler. Vadeli işlem sözleşmelerinde ise kar ve zararlar uzlaşma fiyatına göre günlük olarak hesaplanır.
Kar ve zarar hesaplaması için ise bir formül bulunur. Toplam kar ya da zarar, vadeli işlem sözleşmelerinin kar ya da zararından net opsiyon priminin indirilmesinden sonra bulunan tutara kullanım karının eklenmesi veya zararının çıkarılması ile bulunur.
İşte hesaplama formülü:
Vadeli işlem sözleşmelerinin kar veya zararı - Net opsiyon primi +- Kullanım kar/zararı
İpucu: Diğer yatırım araçları ile ilgili detayları görmek istiyorsan "Paranı değerlendirebileceğin yatırım araçları" başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.
*Bu içerik bir yatırım tavsiyesi değildir, sadece bilgi amacı taşır.
