Provizyon nedir, nasıl işler?

Provizyon, özellikle kredi kartı kullanımlarında ve online ödemelerde karşılaşılan bir terim. Örneğin, kredi kartındaki limit üzerinden bir banka hesabına para transferi gerçekleştirmeye çalıştıysan bu terimi görmüş olabilirsin. Bir tür ön onay/izin almayı ifade eden provizyon, online alışverişlere ek olarak sigorta hizmetlerinde de öne çıkıyor. İçeriğimizde provizyon nedir, provizyon onaylanmazsa ne olur gibi merak edilen soruların yanıtlarını bir araya getirdik.

Provizyon nedir?

Provizyon, bir finans hesabının veya bir çekin maddi karşılığını ifade etmek için kullanılır. Bununla beraber provizyon, alışveriş sonrası harcanan tutarın banka tarafından elektronik ortamda onaylanması anlamına da gelir. Yani kullanıcıların talep ve işlemleri, tümüyle gerçekleşmeden önce ilgili finans kuruluşunun ön onayından geçer. Kullanıcının hesabında yeterli bakiyesinin olup olmadığı ya da kullandığı kartın geçerli olup olmadığı bu ön onay sayesinde tespit edilebilir. 

Bekleyen provizyon ne demek?

Banka kullanıcılarının sık karşılaştığı kavramlardan biri de bekleyen provizyon. Bu ise adından da anlaşılabileceği üzere, ödeme işlemiyle ilgili onayın henüz çıkmadığını gösterir. Bir diğer deyişle; ilgili finans kuruluşu, işleme onay vermek amacıyla gerekli araştırmalara hala devam ediyorsa henüz bekleyen provizyon adımında oluyorsun. Bekleyen provizyonu araç kiralama, online alışveriş, özel sağlık sigortası gibi pek çok işlemde ve alanda görmen mümkün.

Provizyon sistemi nasıl işler?

Provizyonun aşamalarını bir örnekle aktaralım. Örneğin,bir banka kullanıcısı, kredi kartını kullanarak online alışveriş yapar. Bu noktada alışveriş sitesi, banka ile iletişime geçerek kullanıcının hesabında yeterli bakiye olup olmadığını kontrol eder. Kredi kartında provizyon, bir işlemin geçici olarak kart limitinden düşülmesini, ancak henüz kesinleşmemesini ifade eder.Kullanıcının hesabında yeterli bakiye mevcutsa ve kullanılan kart da geçerli ise provizyon işlemi tamamlanır. Bu durumda ilgili tutar, kullanıcının hesabından geçici olarak bloke edilir. İşlem tamamlandığında, provizyon tutarı da kalıcı olarak işletmenin hesabına aktarılır. Ancak sipariş iptali gibi işlemlerde, işlemin tamamlanmaması durumunda provizyon tutarı kullanıcının hesabından düşer ve kullanılabilir bakiye artar.

İpucu: Kredi kartı taksit sayıları ile ilgili “Kredi kartı taksit sayısı sınırları nedir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsin.

Provizyon tarihi ne demek?

Provizyon tarihi, provizyon süresi anlamına gelir. Yapılan ödeme işleminin ardından onay sürecinin beklenmesi, provizyon tarihi veya provizyon süresi olarak ifade edilir. Örneğin, bir mağazada kredi kartı ile 2000 TL'lik bir alışveriş yapılması halinde bankan, bu tutarı geçici olarak kart limitinden düşer. Provizyon tarihi, bu işlemin yapıldığı gün olarak geçer. Ancak hatırlatmakta yarar var: Bu tutar o esnada mağazanın/satıcı tarafın hesabına geçmiyor.  Provizyon tarihi/süresi dolunca ve işlem kesinleşince, 2000 TL’lik tutar da karttan çekilir ve mağazanın/satıcının hesabına aktarılır.

Provizyon kaç gün sürer?

Provizyon süresi, işlemin türüne ve ilgili bankanın politikasına göre farklılık gösterebilir. Kredi kartlarının provizyonları genellikle 1 gün sürebilir. Ancak, başka bankaya ait bir POS cihazı ile işlem yapıldıysa provizyon süresi 2 güne çıkabilir. Bununla beraber bu süre bazı şartlara göre artabilir veya azalabilir. Örneğin, kredi kartı işlemlerinde 1 ila 7 gün arası bir provizyon süresinden de söz etmek mümkün. Buna kıyasla araç kiralama, otel rezervasyonu gibi işlemlerde provizyon süresi 10 güne kadar çıkabilir. Söz konusu sürenin sonunda ise bekleyen provizyon işlemleri kapanır ve müşterinin ekstresine yansıtılır.

Kredi kartı işlemi neden provizyonda bekler?

Genel olarak kredi kartı ile ödeme işlemlerinde provizyon, bir güvenlik sağlar. Dolayısıyla provizyon sistemi, ödeme aşamasında tüm tarafları güvende tutabilir. Aksi takdirde ödeme işlemlerinin hiçbir kontrol sisteminden geçmemesi problem doğurabilir. Örneğin; yeterli nakit paraya ya da kart limitine sahip olmayan kişiler, böyle bir güvenlik açığı nedeniyle mağduriyet oluşturabilir.

Provizyon onaylanmazsa ne olur?

Onaylanmayan provizyon, ilgili sigorta şirketinin, bankanın veya kuruluşun ödemeyi karşılamayı reddettiği anlamına gelir. Ön onay işleminin onaylanmadığı durumlarda, provizyon talebi reddedilir ve işlem de iptal edilir. Onaylanmadığı durumlarda da satıcı ve müşteri taraflarına bilgi verilir. Buna da sağlık sigortası üzerinden örnek verelim: Sağlık sigortası provizyonu onaylanmazsa, ilgili sigorta şirketi bu hizmeti poliçe kapsamında karşılamıyor demektir. Böyle bir durumda ise sağlık hizmeti ya iptal edilir ya da sağlık kuruluşuna giden sigortalı, hizmet bedelini kendisi öder.

Provizyon neden onaylanmaz?

Provizyonun onaylanmamasının farklı nedenleri olabilir. İşlemin türü, provizyonun hangi hizmet alanına/ürüne yönelik olduğuna göre birden fazla neden var. Kredi kartlarında en önemli nedenlerden biri elbette kartın kullanılabilir limitinin yetersiz olması. Bunun dışında kart bilgilerinin yanlış girilmesi, geçersiz kart kullanımı, bankanın olağandışı veya şüpheli bir işlem tespit etmesi de provizyonun onaylanmama nedenleri arasında yer alır.

Provizyon geri ödenir mi?

Provizyonda bekleyen ödemeler banka tarafından iptal edilip kart sahibine iade edilebilir. Fakat bunun için geçerli bir nedenin olması gerekir.