Maaş bordrosu nedir ve nasıl alınır?

Genel olarak maaş ödemelerinin belgelendiği bir doküman olarak karşımıza çıkan maaş bordrosu birçok amaç için kullanılabilir. Maaş ödemelerinin yasal bir şekilde yapıldığını da gösteren maaş bordrosu, pek çok açıdan önemli bir doküman. Bankalardan kredi çekerken de istenen en önemli belgelerden biri de bordrolar oluyor. Bu yazıda maaş bordrosu hangi durumlarda istenir ve nasıl alınacağı ile ilgili detaylar bulabilirsin.

Maaş bordrosu nedir?

Çalışanların 1 aylık hizmet bedelini, vergi matrahını ve kesintileri ile aylık net ücretini gösteren belgelere maaş bordrosu denir. Bir başka deyişle bordro sistemi, bir işletmenin gerekli tarihlerde doğru kişilere doğru miktarda parayı ödemek için kullandığı sistem. Maaş bordrosu genellikle bir şirketin muhasebe veya insan kaynakları departmanı tarafından yönetilir. Bazı küçük işletmelerde ise bordronun, bizzat işletme sahibi tarafından idare edildiğini de görebilirsin. Aynı zamanda bordrolar, işverenin şirket çalışanına ücret (maaş) ödeme yükümlülüğünü beyan ettiğini de kanıtlayan bir belge. Bu nedenle yasal zemin açısından da maaş bordroları hem işverenler hem de çalışanlar açısından önem taşıyor.

Bordro, ücretli çalışanların listesinin oluşturulması, çalışma saatlerinin takip edilmesi, ücretin hesaplanması, maaşın zamanında ödenmesi, çalışanlara sağlanan faydalar ve vergi gibi süreçlerden oluşur. İşverenler tarafından ibraz edilen maaş bordrosunda, iş yerinin sicil numarası, bordronun ilişkili olduğu ay, sigortalı kişinin adı ve soyadı, sigortalı kişinin sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı gibi bilgilerin bulunması gerekir. Bordrolarda olması gerekenler ise kanunlar aracılığıyla açıklanır. Bunlardan biri 213 sayılı Vergi Usul Kanunu. Kanun “Ücret bordrosu” başlığını taşıyan dördüncü bölümü bu açıdan oldukça açıklayıcı. Buna göre örneğin işverenlerin, her ay ödedikleri ücretler için bir ücret bordrosu tutması gerekir.

Maaş bordrosu neden istenir?

Bordrolar resmi bir belge niteliği taşıdığı için ödemelerin yasal bir şekilde vergilendirilmesi için önem teşkil eder. Bunun yanı sıra maaş bordroları, yeni iş fırsatlarını araştıran çalışanlar için de önemli bir belge. Tüm kuruluşlar ve işe alımcılar, bir çalışanın tazminatının net bir resmini elde etmeye yardımcı olan maaş bordrolarını isteyebilir. Ayrıca maaş bordroları maaş pazarlığında da yardımcı olabilir ki bu da çalışan taraf için önemli bir avantaj.

Bunun yanı sıra belli bir tarih aralığında bir firmada/işletme çalıştığını kanıtlaman açısından da bordroya ihtiyaç duyabilirsin. Bu belgeyi bu şekilde bir delil olarak kullanman gereken durumlar olabilir. Örneğin; ev kiralamak, konut veya araç kredisi çekmek istediğinde senden maaş bordrosu talep edilebilir. Özellikle de bankalardan çekilecek kredilerde istenen en önemli belgelerden biri bordrolar oluyor. Ek olarak bir vize başvurusunda bulunacağın zaman güncel gelir durumunu göstermen gerektiğinde de yine maaş bordrona ihtiyacın olur.

Maaş bordrosu kimlere verilir?

Maaşa tabi olarak çalışan, işveren-işçi ilişkisi içinde olan tüm personel maaş bordrosu alabilir. Yalnızca bordronun temin edileceği yer, çalışılan kuruma göre değişkenlik gösterebilir. Onu da aşağıdaki başlıkta detaylıca öğrenebilirsin.

Maaş bordrosu nasıl alınır?

Öncelikle çalıştığın kuruma göre bordronu alacağın yer farklılık gösterir. Kamu kuruluşlarında çalışan memur ve personel, maaş bordrolarını e-Devlet üzerinden alabilir. Bunun için e-Devlet’teki “Hazine ve Maliye Bakanlığı e-Bordro Hizmeti” sayfasına girmen yeterli. Kısaca “e-Bordro” olarak da bilinen bu sayfa, devlet memurlarının kendilerine ait bordroları listeleyip bordro detaylarını görüntüleyebildikleri bir adres.

.Özel sektörde çalışıyorsan mevcut çalıştığın iş yerinden bordronu temin edebilirsin. Genellikle özel sektörde maaş bordrosu iş yerinin muhasebe veya insan kaynakları departmanından alınabilir. 

Maaş bordrosu e-Devlet’e ne zaman düşer?

e-Devlet’ten yalnızca kamu çalışanlarının maaş bordrolarına erişebildiğini, özel sektörde ise iş yerinden belgenin talep edilebileceğini söyledik. Dolayısıyla bu bölüm kamu kuruluşlarında çalışan memur ve personeli ilgilendiriyor. Buna göre memur maaşları/kamu personeli maaşları her ayın 14. gününün sabahında yayımlanıyor. Yani her ayın 14. gününden itibaren e-Devlet üzerinden bordronu görebilirsin. Önceki aylara ait maaş bordrolarını ise her zaman görüntüleyebilir, alabilirsin.

Maaş bordrosu nasıl hesaplanır?

Bordro hesaplamada işçi ve işverenden yapılacak kesintiler en önemli parametrelerden biri. Hesaplamayı da bu kesintiler üzerinden yapabilirsin.

İşçiden yapılacak kesintiler:

• İşsizlik sigortası işçinin payı = Brüt ücret x %1
• SSK primi işçinin payı = Brüt ücret x %14
• Gelir vergisinin matrahı= Brüt ücret – (SSK işçi payı + işsizlik sigorta işçi payı)
• Gelir vergisi miktarı= Gelir vergisi matrahı x %15
• Damga vergisi miktarı= Brüt ücret x 0,00759
• Kesintilerin toplamı= SGK işçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi + Damga vergisi
• Net ücret= Brüt ücret – Kesintiler toplamı

İşverenden ise şu kesintiler yapılır:

• SSK Primi işveren payı= Brüt ücret x %15,5 (%5 indirim teşviki ile)
• İşsizlik sigortası işveren payı= Brüt ücret x %2