Kredi onayında bankaların dikkat ettiği 5 önemli kriter
Bankalar, kredi verirken birçok faktörü inceler. Kredi başvurusu yaparken finansal geçmişin, gelir durumun, iş güvencen ve ek teminatların gibi önemli kriterlere dikkat edilmesi, kredi onayının alınabilmesinde büyük rol oynar. İşte bankaların kredi başvurularında göz önünde bulundurdukları ve başvurunun onaylanabilmesi için dikkat edilmesi gereken 5 kritik kriter:
Kredi notu
Kredi notu, kredi başvurusunda bankaların değerlendirdiği kriterler arasında bulunur. Bu not, kredi ya da kredi kartı borç ödeme alışkanlıkların, borç durumun, limitin ve yeni kredili ürün açılışına göre hesaplanır. Özetle, kredi notun finansal görünümünün bir yansıması olduğu için bankalar, kredi notunu inceleyerek başvuru sahibinin risk profilini değerlendirir. Böylece, başvuru sahibinin kredi taksitlerini zamanında ödeme olasılığını öngörürler.
Kredi notu yüksek olan bir kişi bankalar için daha düşük risk anlamına gelir ve bu durum kredi başvurusunun onaylanma ihtimalini artırır. Öte yandan, düşük kredi notu, banka için bir risk faktörü oluşturur, çünkü ödeme gecikmeleri veya borç yükü nedeniyle başvuru sahibinin kredi borçlarını geri ödeme kapasitesi sorgulanabilir.
Gelir ve gider dengesi
Kredi başvurusunda, başvuru sahibinin gelir ve gider durumu bankalar tarafından incelenir. Bankalar, başvuru sahibinin kredi taksitlerini rahatça ödeyebilmesi için gelirinin yeterli olup olmadığını kontrol eder. Kamu ve özel sektör çalışanları gelir durumunu maaş bordrosu ile belgelendirebilir. Emekliler, emekli maaş dökümünü sunarak gelirlerini kanıtlayabilir. Tüzel kişiliği olmayan gerçek kişi tacirler ve serbest meslek erbapları ise vergi dairesi onaylı son yıla ait hesap vaziyeti ve işletme hesabı özetini bankaya sunmalı. Ayrıca kira geliri gibi ek gelire sahip olanların, bu gelirlerini de ilgili belgelerle kanıtlamaları gerekir.
Örneğin, aylık geliri 70.000 TL olan bir kişi, 10.000 TL'lik bir kredi taksiti ödeyebilecek durumda ise ve diğer kriterleri sağlıyorsa kredi başvurusunun onaylanma ihtimali yüksek olur. Ancak, aynı kişi başka bir bankaya 30.000 TL'lik borç ödemesi yapıyorsa, bankalar toplam borçluluk oranını göz önünde bulundurarak bu başvuruyu reddedebilir.
İpucu: Kredi borcunun ödenmemesi halinde yaşanacak durumlar hakkında daha fazla bilgi almak için “Kredi borcu ödenmezse ne olur, taksit ne kadar gecikebilir?” başlıklı yazımıza göz at.
İş ve sigorta durumu
Bankalar başvuru sahibinin iş ve sigorta durumunu inceleyerek istikrarı değerlendirir. Genel olarak, son iş yerinde en az 3 ay sigortalı çalışılmış olması ve tüm sigortalı çalışma süresinin ise en az 12 ay olması beklenir. Kredi türlerine göre ve başvuru sahibinin diğer kriterlerine sigortalılık süresinde değişim olabilir. Bankalar için, başvuru sahibinin çalıştığı sektör iş güvencesi açısından önem arz eder. Örneğin, kamu sektöründe çalışan bir kişi, genellikle daha stabil bir gelir kaynağına sahip olduğu için bankalar için daha az risk taşır.
Ek teminatlar ve kefil
Bankalar, kredi verirken risklerini azaltabilmek adına teminat talep edebilir. Teminat, kredi sahibinin geri ödeme yükümlülüğünü yerine getirememesi durumunda, bankanın kredi tutarını tahsil edebilmesi için alınan güvenceyi ifade eder. Gayrimenkul, araç veya başka varlıklar teminat olarak gösterilebilir. Bu tür teminatlar, bankaların riski daha düşük görmesini sağlar ve kredi başvurusunun onaylanma olasılığını artırır. Örneğin, kredi başvurusu yapan kişi, 2.000.000 TL’lik bir kredi için evini teminat olarak gösterebilir. Bu durumda banka, evin değerini dikkate alarak kredi başvurusunu daha az riskli görebilir.
Kefil, bankaların tercih ettiği bir diğer teminat çeşidi. Kefil, kredi başvurusunda bulunan kişinin kredi borcunu ödeyememesi durumunda, bu borcu üstlenen ve geri ödemeyi garanti eden kişi. Kefil olabilmek için, kefilin de belirli bir kredi geçmişi ve mali durumu olması gerekir.
Kredi türü ve başvurulan tutar
Kredi türü ve başvurulan kredi miktarı da bankaların karar sürecinde önemli bir rol oynar. Örneğin, bireysel krediler, konut kredileri, taşıt kredileri gibi farklı kredi türlerinde, her birinin risk değerlendirmesi farklı olur. Ayrıca, başvurulan miktar da kredi onayı sürecinde belirleyici bir faktör. Örneğin, 50.000 TL’lik bir tüketici kredisi başvurusu, 1.000.000 TL’lik bir konut kredisi başvurusuna kıyasla daha kolay onaylanabilir. Ancak, başvuru sahiplerine göre değerlendirme farklılıkları olabilir. Başvurulan kredi türü ve miktarı, başvuru sahibinin ödeme gücü ile uyumlu olması gerekir
İpucu: Kredilerin faiz oranları ve toplam ödeme miktarlarını karşılaştırmak için kredi hesaplama aracımıza göz at.
Bu sayfadaki bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.
