Kira gelir vergisi nedir, nasıl beyan edilir?

Kira vergisi, bir mülk sahibinin kiraya verdiği taşınmazdan elde ettiği gelir üzerinden ödemesi gereken gelir vergisi türü. Mülk sahibiysen ve kiracılarından düzenli olarak kira geliri elde ediyorsan, bu geliri devlete bildirmek ve gerekli vergiyi ödemek gerekir. Bu yazıda, kira gelir vergisinin ne olduğunu, nasıl beyan edileceğini ve kimlerin ödemekle yükümlü olduğunu detaylı bir şekilde bulabilirsin.

Kira vergisi nedir?

Kira vergisi, resmi adıyla "Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi", Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirlere uygulanan bir vergi türü. Bu vergi, Türkiye'de Gelir Vergisi Kanunu kapsamında düzenlenir ve belirli istisna sınırları dikkate alınarak hesaplanır ve devlete ödenir. Özetle kira vergisi, konut, iş yeri ve arsaların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen kazançlar üzerinden alınan bir gelir vergisi çeşidi.

Kira vergisi nasıl ve ne zaman beyan edilir?

Kira gelirini beyan etmek için her yıl 1 Mart - 31 Mart tarihleri arasında bir önceki yıla ait kira gelirlerini Gelir İdaresi Başkanlığı'na bildirmen gerekir. Ancak, 31 Mart'ın hafta sonuna denk gelmesi durumunda, beyan süresi bir sonraki iş gününe uzar.

Beyanname verme işlemini iki şekilde yapabilirsin:

1. Online beyan: Gelir İdaresi Başkanlığı'nın sunduğu Hazır Beyan Sistemi'ni kullanarak online olarak beyanname verebilirsin. Bu sistem, ücret, kira, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlarına ilişkin Gelir Vergisi Beyannameni önceden hazırlayarak onayına sunar. Beyanname üzerinde değişiklik yapmak istersen, değişikleri kaydettikten sonra beyannameyi onaylayabilirsin.
2. Vergi dairesi: Bağlı olduğun vergi dairesine şahsen giderek de beyanname verebilirsin.

Kira vergisini kimler ödemekle yükümlü?

Kira vergisi ödeme yükümlülüğü şu durumlarda ortaya çıkar:

1. Konut kira geliri: 2023 yılı için yıllık 21.000 TL'yi aşıyorsa beyanname vermek zorundasın. Bu istisna sadece mesken (konut) kira geliri için geçerli ve sadece tek mesken için uygulanır.
2. İş yeri kira geliri: İş yerinden elde edilen kira gelirleri için istisna uygulanmaz. Tevkifata (stopaj) tabi iş yeri kira gelirlerinin brüt tutarı, 2023 yılı için 150.000 TL'lik beyanname verme sınırını aşıyorsa beyanname vermelisin.
3. Çeşitli kira gelirleri: Birden fazla kişiden kira geliri elde ediyorsan ve toplam tutar istisna sınırını aşıyorsa.

Önemli not: Kira geliri beyanında "tahsilat esası" geçerli. Yani sadece fiilen tahsil ettiğin kira bedeli üzerinden vergi ödersin. Örneğin, kira bedelini peşin tahsil ettiysen, geliri tahsil ettiğin yılın beyanında göstermelisin.

Kira gelir vergisi nasıl sorgulanır?

Kira gelir vergisi ile ilgili sorgulamaları şu şekillerde yapabilirsin:

1. İnternet Vergi Dairesi üzerinden e-devlet şifresi veya İnternet Vergi Dairesi şifresi ile giriş yaparak sorgulama yapabilirsin.
2. Hazır Beyan Sistemi üzerinden giriş yaparak beyanname durumunu ve vergi borçlarını sorgulayabilirsin.
3. İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden "Vergi Borcu Sorgulama" bölümünü kullanabilirsin.

Kira gelir vergisi hesaplaması

Kira gelir vergisi hesaplanırken, öncelikle yıllık toplam kira gelirinden istisna tutarı (2023 yılı için 21.000 TL ve 2024 yılı için istisna tutarı 33.000 TL) düşülür. Kalan tutardan %15 oranında götürü gider veya gerçek giderler düşülebilir. Daha sonra kalan tutar üzerinden artan oranlı vergi tarifesine göre vergi hesaplanır.

Gelir ve Giderleri Hesapla:
Eğer kira gelirini beyan edeceksen, iki farklı yöntemden birini seçerek gelirini hesaplayabilirsin:

• Götürü Gider Yöntemi: Gelirinin belirli bir oranı düşülerek hesaplanır.
• Gerçek Gider Yöntemi: Kira gelirinden düşebileceğin harcamaları belgelendirerek hesaplama yapabilirsin. Örneğin, mülk için ödediğin bakım masrafları.

Örnek hesaplama:

• Yıllık kira geliri: 100.000 TL
• İstisna tutarı: 21.000 TL
• Kalan tutar: 79.000 TL
• Götürü gider (%15): 11.850 TL
• Vergiye tabi gelir: 67.150 TL

Vergiye tabi gelir üzerinden artan oranlı vergi tarifesine göre vergi hesaplanır.

Kira gelir vergisi nasıl ödenir?

Kira gelir vergisi ödeme işlemi,  Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) uygulaması üzerinden gerçekleştirilebilir. Anlaşmaları bankaların şubeleri, internet bankacılığı ve mobil bankacılık ile de yapılabilir. Aynı zamanda, vergi dairelerinden de ödeme işlemi yapılabilir. Ödeme, beyannamenin verildiği yılın mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte yapılır. Aşağıdaki tabloda anlaşmaları bankalar ve ödeme türleri ile ilgili detayları bulabilirsin.

Bu sayfadaki bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.