Gelir belgesi nedir, nasıl alınır?

Kişiler çeşitli finansal konularda işlem yapmak istediğinde, ilgili kurumlardan gelir belgesi talep edilebilir. Bir birey ya da ailenin gelirinin kanıtı olan bu resmi belgeler, özellikle kredi çekileceği zaman bankalar tarafından istenen belgeler arasında yer alır. Ancak gelir belgesi yalnızca kredi çekerken gerekli belgeler arasında değil. İçeriğimizde gelir belgesi nedir, nasıl alınır veya gelir belgesi neden istenir gibi sıkça sorulan soruların yanıtlarına ulaşabilirsin!

Gelir ne demek?

Öncelikle hukuka göre gelir nedir ona bakmakta yarar var. Gelir, gerçek kişilerin bir takvim yılı içerisinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı anlamına gelir. Gelir kavramını, “bir kimseye belli yerlerden gelen para” olarak açıklamak da mümkün. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelirin unsurları ise şu şekilde paylaşılır:

• Ticari kazançlar
• Ücretler
• Menkul sermaye iratları
• Serbest meslek kazançları
• Diğer kazanç ve iratlar
• Gayrimenkul sermaye iratları
• Zirai kazançlar

Bu unsurlar, gelirin tespitinde dikkate alınır.

Gelir belgesi nedir?

Gelir belgesi, adından da anlaşılacağı gibi, bir bireyin veya ailenin maaş, mülk geliri, kira geliri dahil olmak üzere tüm kaynaklardan elde ettiği geliri doğrulayan bir belge. Daha basitçe gelir belgesi nedir ifade etmek gerekirse; kişinin gelir durumunu gösteren resmi bir belge. Kişilerin aylık gelirini gösteren bu resmi belgeler, genellikle şahsa özel olarak hazırlanır. Belgenin üzerinde ise ilgili şahsa ait ayrıntılı bilgiler yer alır.

Gelir belgesi ne işe yarar?

Bireyler zaman zaman çeşitli finansal işlemleri için kendi gelir belgelerine ihtiyaç duyar. Bu belgenin en önemli özelliklerinden biri, kredi başvurularında bankalar tarafından talep ediliyor olması. Dolayısıyla gelir belgesi (aile gelir belgesi), bireylerin kredi başvurularının olumlu sonuçlanması için de en önemli belgelerden biri. Gelir belgeleri, kişilerin finansal durumunu kanıtlamaya yaradığı için başka finansal işlemlerde de işe yarayabilir.

Gelir belgesi neden istenir?

Kişiler çeşitli finansal işlemler ve başvurular yaptığında, ilgili kurumlar tarafından gelir belgesi istenebilir. Bunun en yaygın örneklerinden biri kredi başvuruları. Kredi için gerekli belgelere bakıldığında çoğu banka, kişinin çalışma durumuna göre gelir belgesini talep eder. Kredinin onaylanıp onaylanmayacağı, birçok faktöre ek olarak gelir belgesindeki güncel çalışma durumuna da bağlı. Dolayısıyla bu tür işlemlerde bankalar ve finans kuruluşları, başvuru sahiplerinden gelir belgesi isteyebilir. Bunun yanı sıra vergi indirimi, çeşitli devlet hizmetleri veya ev satın almak için bile gelir belgesi talep edilebilir.

Gelir belgesi nasıl alınır?

Kişinin mevcut çalışma durumuna göre gelir belgesini alabileceği yer de farklılık gösterir. Buna göre çalışma durumlarına göre gelir belgesi nasıl alınır aşağıdaki maddelerde bulabilirsin:

• SGK personeli, çalıştıkları kurumdan kendi gelir belgelerini temin edebilir.
• BAĞ-KUR'a bağlı olan serbest meslek çalışanları için ise gelirlerini gösteren vergi levhaları yeterli olur.
• Emekliler veya kamu kurum/kuruluşlarında çalışan kişiler ise gelir belgelerini e-Devlet üzerinden dijital ortamda alabilir. Bunun için e-Devlet’teki “e-bordro” bölümünden maaş bordronu çıkarıp bunu gelir belgesi olarak kullanabilirsin.
• Kredi başvurusunda bulunacak kişiler de yine e-Devlet üzerinden maaş bordrolarını alıp bunu gelir belgesi niteliğinde kullanabilir.
• Rantiye sınıfı ise kira geliri alınan gayrimenkule (sadece konut ve iş yeri) ait tapu belgesi, kira kontratı, banka onaylı hesap ekstresi ya da mevduat gelirine ait banka onaylı hesap ekstresini gelir belgesi niteliğinde gösterebilir.

e-Devlet üzerinden gelir belgesi nasıl alınır?

Yukarıdaki maddelerde gelir belgesi nasıl alınır ona değinmiştik. Bununla beraber en merak edilenlerden biri de e-Devlet üzerinden gelir belgesinin nasıl alınabildiği. Aşağıdaki maddelerde aşama aşama bu işlemin nasıl yapıldığını görebilirsin:

• e-Devlet’e giriş yaptıktan sonra seçenekler menüsünden “Kurumlar” bölümüne tıklaman gerekir.
• “Kurumlar” bölümünden ise “Hazine ve Maliye Bakanlığı”nı seçmelisin.
• Ardından açılan sayfada "e-Bordro Hizmeti"ne giriş yapabilirsin.
• "e-Bordro Hizmeti" sayfası açıldıktan sonra sayfada yıl ve ay seçerek maaş bordrosunun çıktısını alabilirsin.
• Bu çıktıyı da gelir belgesi olarak kullanabilirsin.

Bu arada; e-Devlet’e giriş yapmadan arama motoruna (Google vs.) “e-Devlet maaş bordrosu” yazarak da ilgili sayfaya ulaşabilirsin. Ek olarak e-Devlet’e üye girişi yapıp sayfadaki arama bölümüne “Hazine ve Maliye Bakanlığı e-bordro hizmeti” bu sayfaya ulaşman mümkün.

Maaş bordrosu gelir belgesi yerine geçer mi?

Evet, özellikle kredi veya kredi kartı başvurusu yapacak kişilerin maaş bordroları gelir belgesi niteliğinde kabul edilebilir. Dolayısıyla e-Devlet üzerinden maaş bordrosu çıkararak da bunu gelir belgesi şeklinde kullanmak mümkün.

Gelir belgesi muafiyeti nedir?

Bireylerin çeşitli finansal işlemlerinde gelir belgesi sunma zorunluluğundan muaf tutulması da mümkün. Buna genel olarak “gelir belgesi muafiyeti” denir. Gelir belgesi muafiyeti, genellikle vergi muafiyeti kapsamında yer alan avantajlardan biri. Yani bu durum, vergi mükelleflerinin vergi ödemeleri dışında tutulması anlamını taşır. Buna göre tam veya kısmi muafiyet hakkı doğabilir. Bunun usul ve işleyişi ve diğer ayrıntılar ise 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu içerisinde paylaşılır.

Gelir belgesi olmadan kredi kartı alınır mı?

Genel olarak gelir belgesi, kredi kartı başvurularında önemli ve istenen bir belge. Bu nedenle bankalar, kredi kartı başvurularında genellikle gelir belgesinin gösterilmesini de talep eder. Özellikle de kredi kartı başvurularında kişilerin geliri tespit edilemiyorsa bazı bankalar maaş bordrosu veya vergi levhası talep edebilir.

Gelir belgesi olmadan kredi veren bankalar var mı?

Gelir belgesinin, kredi başvurularında istenen belgelerden biri olduğunu belirtmiştik. Genel olarak gelir belgesi olmadan kredi çekmek pek söz konusu değil. Gelir belgesi olmaksızın kişiler adına kredi çekebileceğini söyleyen kurumlardan kaçınmakta da yarar var. Bununla beraber bu noktada gelir belgesiz ipotekli kredi öne çıkabilir. Yani ipotek gösterilebilecek bir gayrimenkul olduğu durumlarda, gelir belgesi olmaksızın ipotekli kredi başvurusunda bulunmak mümkün.

İpucu: İhtiyaç kredisi başvurusunda gerekli belgeleri öğrenmek istiyorsan “İhtiyaç kredisi almak için gereken şartlar ve belgeler” başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.