Bono nedir, nasıl alınır?

Yatırımcılar, birikimlerini değerlendirmek için çeşitli yatırım araçları arasında tercih yaparlar. Bu araçlar arasında bulunan bonolar ya da diğer adıyla emre yazılı senetler, yatırımcılara faiz geliri elde etme imkanı sunar. 4 farklı bono çeşidi bulunur ve belirli bir vade süresi yer alır. Bu yazıda, bonoların tanımı, hesaplama yöntemi, vade süreleri ve türleri olmak üzere detayları bulabilirsin. Bonoların türlerinin anlamı, vade süresi ile beraber getirinin nasıl hesaplanacağını öğrenerek, yatırım kararlarını daha bilinçli bir şekilde verebilirsin.

Bono ne demek?

Bono, devlet kurumları veya şirketlerin borç almak için yatırımcılara sunduğu bir borçlanma aracı olarak yer alır. Emre yazılı senetler olarak da bilinen bono, yatırımcılarına faiz geliri elde etme imkanı sunar. Vade süreleri ise 2 aydan az, 12 aydan fazla olamaz. Vadelerinin 1 yıldan fazla olmayan emre yazılı senetler, faiz oranına göre sabit bir getiri sağlar.

Bononun içerisinde neler yer almalı?

Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nun 776-779 maddeleri arasında bono ile ilgili detaylar yer alır. TTK'nın 776. maddesinde; senet metninde bono ya da emre yazılı senet ibaresinin olması veya yabancı dil ile hazırlanmış ise bu kelimelerin karşılığının yer alması gerektiği belirtilir. Bunun yanında aynı madde içerisinde; vade, düzenleme tarihi, yeri, ödeme yeri, düzenleyenin imzası, ödeme vaadi ve ödenecek kişinin adının içermesi gerektiği belirtilir.

Bono hesaplaması nasıl yapılır?

Bono hesaplaması; faiz oranı ve vade süresi gibi değişkenler üzerinden hesaplanır. Bu hesaplama, basit faiz oranı kullanarak gerçekleştirilir. İşte hesaplama formülü;  

(Anapara / 100) x (Faiz Oranı (Basit faiz) / 365) x Vade süresi

Bono, stopaja tabi olarak bulunur. 24 Mayıs 2020 tarihinde yayımlanan 31136 sayılı Resmi Gazete’de; Finansman bonolarından ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen bir yıldan kısa vadeli kira sertifikalarından sağlanan gelirler ile bunların elden çıkarılmasından doğan kazançlara %15 stopaj uygulanacağı belirtilir.

İpucu: Mevduat faiz oranları ile ilgili hesaplama yapmak istiyorsan mevduat faizi ve getiri hesaplama aracımızı kullanabilirsin.

Bono nasıl alınır?

Bonolar, bankalar ya da aracı kurumlar üzerinden alınabilir.  T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açılan bonolar, bankalar aracılığıyla alınabilir. Emre yazılı senetler, Borsa İstanbul (BİST)'dan da alınabilir.

Bono türleri neler?

Bononun türleri; çıkarıldığı kurum ya da şirket ve kıymetin niteliğine göre farklı çeşitlerde bulunur.

Hazine bonosu: Devlet güvencesi altındaki borçlanma senetleri olarak bulunur. Vade süresi en az 2 ay, en fazla ise 12 aydır. Vade süresi boyunca beklenirse vadenin sonunda ana para ve faiz getirisi elde edilir.

Banka bonoları: Kalkınma ve yatırım bankalarının borçlu sıfatıyla ihraç ettiği senetler şeklinde yer alır. Banka bonosunun vadesi 60 günden az, bir yıldan fazla olamaz ve sabit getiri imkanı sunar.

Finansman bonoları: İşletmelerin borçlanma senetleri şeklinde adlandırılır. Büyük şirketler, bankalar ya da finans kuruluşları tarafından basılıp ihraç edilir. Geri ödemeleri ise en geç 9 ay içerisinde yapılır.

Altın, gümüş ve platin bonoları: Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına üye olan bankalar tarafından çıkarılan senetler olarak bulunur. İskontolu ve iskontsuz şekilde satışa sunulabilir.

Süper bono nedir?

Süper bono, piyasa şartları içerisinde yüksek bir faiz getirisi sunar. Faiz oranları, mevduat faizlerinin üzerinde olabilir ve yüksek enflasyona yakın olabilir. Faiz getirisinin yüksek olmasının yanı sıra 12 aydan da daha kısa vade süreleri bulunabilir. 

İpucu: Diğer yatırım araçları ile ilgili bilgi sahibi olmak istiyorsan "Paranı değerlendirebileceğin yatırım araçları" başlıklı yazımıza göz atabilirsin.